Якія дыскусіі, якія спрэчкі... Раней, памятаю, такія баталіі адбываліся ў паліт-ізбе... Часы змяняюцца..
Вообще, наши предки не были такие простые и забитые люди, как это пытаются представить, например, классики. Мне всегда претили такие стишки типа "А хто там идзе"... Возьмем время самих классиков, конец 19-начало 20-го века. Ездил народ и в Америку, и на КВЖД, учился в гимназиях и народных школах, ходил в "русскую" церковь, служил в армии, оставался на сверхсрочную, читал книги и газеты, и т.д. и т.п.
Вы надта ідэалізуеце часы Расейскай імперыі, такое ўражанне, быццам вы - белы эмігрант, які піша з Парыжу.. Сапраўды нашыя продкі былі не такія простыя людзі, але, на жаль, забітыя, і ўсё гэта - дзякуючы імперскім уладам... І верш Купалы, на жаль, горкая, але таленавітая праўда. Так, "ездил народ и в Америку, и на КВЖД", але не ад добрага жыцця і не на экскурсіі ён туды ездзіў... Тое, што ў Беларусі ў тыя часы быў зямельны голад, масавае збядненне сялянства ўжо даўно вядомыя факты... І замест таго, каб развіваць сялянскую кааперацыю, фермерскія гаспадаркі, павышаць ураджайнасць і пашыраць агранамічныя веды, улады зачыняюць у 1864 г. сельскагаспадарчы інстытут і заплюшчваюць вочы на праблемы Беларусі... А міграцыя сялян у горад тармазілася перанасычанасцю ў апошнім яўрэйскага насельніцтва, якое апынулася там, зноў жа, дзякуючы непрадуманым імперскім законам. Вось і ехалі ў Амерыку.. Калі чытаеш тых жа класікаў, то на пытанне, чаму беларус туды паехаў адказ даволі ясны - бо нечым было карміць восем дзяцей...
учился в гимназиях и народных школах - а далей... што наконт вышэйшай адукацыі?? Што прапаноўвала на гэты конт улада беларусам?? Нічога.. Максімум настаўніцкая семінарыя, веды ў якой былі ніжэйшымі за сучасную сярэднюю школу... Ну і яшчэ духоўныя семінарыі, куды не кожны мог трапіць... як і ў гімназіі
Добавлено: [time]Пнд 03 Дек 2012 19:24:11[/time]
Это неправда, что крестьяне по-русски не говорили, так как с 1860-х годов существовала всеобщая воинская обязанность. В армии солдат учили грамоте. Сельчане ходили в церкви, торговали в городах на рынке, принимали на постой солдат, участвовали в различных государственных работах, с 1860-х самостоятельно либо через мировых посредников общались с чиновниками. Деревенское общество не было замкнутым. В архиве достаточно документов с подписями крестьян. Отдельные из них в интересах неграмотных писали документы. Опять же в школы ходили, а вы говорите - не говорили. На Гродненщине богатые крестьяне ставили памятники на кладбище, они в деревнях примерно с 1890-го года. И нет ни одной эпитафии по-белорусски. Только по-польски и по-русски. Русский всегда был рядом.
У меня есть несколько коллекций документов из крестьянских домов.
Крестьяне деревни Кошевники и Погораны в конце 19-го века организовали что-то типа потребительского кооператива (покупали товары в складчину) и вели документы.
Крестьянин Сях судился с Друцким-Любецким. Есть куча документов, доказывающих, что он отлично владел русским.
Крестьянин Буслюк в эвакуации 1914 г. стал корреспондентом газеты.
Вообще, что за надуманная проблема. Белорусский и русский близкие языки. Добры дзень или добрый день - нашли большую разницу!
Так, руская мова была побач, але таксама як побач была польская для заходнебеларускага селяніна ў міжваенны час... Зразумейце, што руская ў тыя часы была канцылярскай, чыноўніцкай мовай, яе выкарыстоўвалі ў афіцыйным справаводстве, у дзяржаўных органах, але ў сялянскай хаце, у сялянскім мікрасвеце яе не было... Сяляне-беларусы на ёй не думалі, яны не размаўлялі паміж сабой па-руску.. Але вось калі прыходзілі ў якую-небудзь гарадскую управу, то пачыналі нешта каверкаць на ламанай рускай, дастаючы з падсвядомасці словы, якія іх навучылі ў казённай "рускай" школе... Таму ўсё гэта было штучным, нанасным.. Гэта датычыцца і подпісаў на магілах, уласных подпісаў - пісалі па-руску, бо так навучылі ў казённай школе.. Потым іх навучаць пісаць па-польску - надпісы нават на праваслаўных магілах будуць па-польску і г.д.
Усё тое, што вы прыводзіце, гэта дакументы афіцыйныя, дзелавыя... А я раю вам пашукаць дакументы ўласна сялянскага, асабістага паходжання, якія пісаліся не пісьменнымі пісарамі, а асабіста сялянамі, напрыклад, ананімныя даносы... Цікавая крыніца і цікавая мова гэтых крыніц.. Бачыў некаторыя такія даносы царкоўным уладам, праўда пачатку 1920-х гг.... Іх мова - беларуская, толькі дзе-нідзе сустракаюцца русізмы (уплыў казённай школы) і літара и
: 1 ... 8 9 11 12 ... 21 Далее» Вниз