следующая тема »

[25 Апрель 2024, 01:36:18]

Новости, реклама:

[25 Апрель 2024, 01:36:18]

Новости, реклама:

[Kostyek]

Ну напригаемся и напригаем своих знакомых, ходим по библиотекам, архивам и говорим какие сооружения были снесены

[Kostyek]

[highlight]сдесь будет представлена работа (совместно с участием Гостева)[/highlight]
1. Ратуша.
     «Размещался магистрат в ратуше. До нач. 19 века деревянное здание ратуши постройки 1496 г. с чертами стиля ренессанс находилось на Торговой пл. (ныне Советская пл.). В 1807 вместо обветшалого старого здания был сооружён новый каменный комплекс ратуши и торговых рядов в стиле классицизма. Лодноэтажные торговые ряды создавали в центре прямоугольную в плане площадь, над которой возвышались 2 двух-этажных объёма ратуши с фасадами, выделенными 6-колонными дорическими портиками. Комплекс не сохранился». (МАГИСТРАТ// Гродно. Энциклопедический справочник.- Мн:БелСЭ, 1989.- с. 258/.  Выстаяла вайну. Знесена: 1946 г.  


2. Дамы на месцы прасторы перад кіно «Гродна» (Савецкая, 9; пабудаваны 1961; парушыў радыяльна-паралельную забудову гэтага раёна, бо перакрыў вуліцу Калычынскую - тагачасную Пасіянарыі) 1958-59 гг. Па ўспамінах Л.П. Госцевай, там стаялі побач два дамы, левы з драўляным другім паверхам, у правым была крама.


3. Дом (дамы) на месцы прасторы (т.зв. “чырвоная лінія” на месцы прасторы перад сучасным  “Домам Саюзаў”)

4. Касцёл жаночага бернардынскага кляштару 1960-я гг.

5.Дом рыбака па вул. Замкавая 1960-я гг.

6.Фара Вітаўта – 1961, 29 лістапада

7.Званіца Брыгіцкага кляштару  1970-я гг.

8.Дамкі Тызенгаўза (так званыя “Басняція дамы“) па вул. Ажэшкі. Пасля вызвалення ў 1944 г. іх заставалася 9 (з 20).
“3. Жилые дома по ул. Ожешко №№ 27, 32, 33, , 36, 38, 39, 40, 42,  и  49 (курсівам пазначаны дамы ў мартыролагу пад знакам (*) – А.Г.).
      Пешком от вокзала. Жилые дома построены во второй половине XVIII века во время пребывания на должности Гродненского старосты, подскарбия Великого Княжества Литовского известного деятеля Тизенгауза, который пытался искусственным путём развернуть промышленное строительство в Гродно.
   Дома № 32, 33, 36, 39, 40, 42, 49 являлись жилыми домами рабочих мануфактур, построенных Тизенгаузеном в Гродно. Дом № 27 был построен для корчмы, при которой был заезжий двор. Внутренняя планировка домов подвергалась многократной перестройке. Внешний облик сохранился».
       /Маслаков А.И. Архитектурные памятники Гродно (памятка для туристической экскурсии. 1960-е гг. (1954?)/. Далей матэрыял часткова ўзяты з Тр.
*№27. Побач з Свята-Пакроўскім Саборам. Магчыма (па архіўных звестках) да 1910 – Інжынерны дом, з 1910 – Дом  Ваеннага Сабора). Па асобных звестках тут была карчма. Знесены ў 1960 гг. Зараз тут ЛАКУНА.
*№ 32.  У 1950-60-я гг. тут жылі вучні пачатковых класаў СШ №5 Казімірскія (Валера і Света) з бацькамі; зараз В. Казімірскі працуе на Аўгустоўскім канале. Знесены ў 1960-я гг. Зараз тут зала гімнастыкі алімпійскага рэзерву.
*№39. Пабудаваны ў 1775 г. (арх. Дж. Сако). На пачатку 20 ст. належыў Паеўскаму (№31) ці Карцінскай, з 1910 – Шарашэўскаму (?). Захаваўся ў трохі змененым выглядзе (з прыбудовай) – праект рэканструкцыі В. Каліна і В. Барсукова. Зараз існуе пад №37 як “Дом майстра” (філія ГДГАМ).
*№49.Будынак карчмы “Раскоша”. Знесены ў 1960 гг. На гэтым месцы зараз будынак №49 з крамай “Спутник”.



9.Піўная (драўляная) на рагу вул. Студэнцкай і Леніна 1950-я гг.


10.Былы  завулак Сафійскі

11.Лачуга на вул. Захарава (жыла сям’я Толі Качана) – знесена ў 1962 г. (разам з засяленнем вялікага пяціпаверховага дома па вул. Ажэшкі, 49, куды перасялілася гэтая сям’я і дзе нарадзіўся вядомы гродзенскі мастак Уладзімір Качан – аўтар серыі карцін “Мэрыя-2000”).

12.Дамочкі на месцы аўтавакзала – 1962 г.


13.Дом на Сацыялістычнай (Гарохавая) аднапавярховы ля №48(?) 1970-я гг.

14.Дамы на П’яным вугле (Палац Хімікаў – Філармонія) 1970-я гг.

15.Стары рынак (пр-т Касманаўтаў) – 1972 г.

[Kostyek]

16.Комплекс дамоў на рагу вул. Алега Кашавога (зараз Вялікая Траецкая) і Кастрычніцкая (у адным з іх жыла мая першая настаўніца Вера Іванаўна) – зараз на гэтым месцы гістарычны корпус ГрДзУ імя Янкі Купалы (з 2005 г.), які вядомы гараджанам пад мянушкай “Зубр” (назва рэстарана, які быў тут пабудаваны ў 1973 г.).  “... на месте ресторана “Зубр” когда-то стоял дом, на лестнице которого снималась ещё одна сцена из этого фильма (“Я родом из детства”, реж. В. Туров – А.Г., 11.12.2006) с В. Высоцким и Н. Ургант” (Н. Макушина “Гродно снимается в кино”//Новый век - №1 – июнь 2001.- с. 3) – 1972 (?)

17.Кузня ля Дома афіцэраў – 1970-я гг.

18.Дом па вул. Ажэшкі, 41. Эклектыка пач. 20 ст. Тады належыў Гуровіч і тут была фотамайстэрня Райхштэйна. З 1910 г. – Віленскі зямельны банк(?). Пасля перабудовы 1980-х гг. страціў сваю арыгінальнасць ....

19.Дом №26 (?) па вул. Замкавай (аднесены да пач. 19 – др.пал. 19 стст. – гл. Ахоўную шыльду) – новатвор 1980-я гг.

20.Драўляны дом побач з старым корпусам педінстытута – школа для слабачачых дзяцей  (зараз пераход да т.зв. Новага корпусу (памятаю пажар гэтага дома ў сярэдзіне 1950-х гг. – А.Г.).

21.Будынак “Кантара” (Kantor) Тызенгаўза – упраўленне Гродзенскімі каралеўскімі мануфактурамі ў 18 ст. Стаяў на месцы новага корпуса ГрДзУ (Ажэшка, 22 – арх. І. Мазнічка). Знесены ў 1964? г.

22.Двухпавярховы каменны дом па вул. Маставой, трохі вышэй месца, дзе стаяў Кармеліцкі касцёл.

23.Пажарнае дэпо па вул. Замкавай (стаяла уздоўж вуліцы)

24.Тэльмана, 4 (часткова разабраны пад “Дзіцячы свет”)

25.Дом з кіно “Спартак” (Новы корпус універмага)

26.Клуб чыгуначнікаў на вул. Карла Маркса

27.Пенал-крама ля б. СШ №7 па вул. Кірава (зараз брама-новатвор)

28.Дом Ажэшкі   “Дом, в котором жила Элиза Ожешко.
Находится в городе Гродно на главной улице, носящей имя Элизы Ожешко, под №17. Ехать автобусом от вокзала, остановка «Дом офицеров». Кирпичный дом, одноэтажный с мезонином. Внешний облик дома сохранился почти без изменения. Внутри дом перестраивался. В этом доме Элиза Ожешко жила с 70-х гг. ХІХ века, где и умерла в 1910 году. В настоящее время в доме находится станция «Переливания крови». Дом сохранился в хорошем состоянии” /Маслаков Алесей Иванович. Архитектурные памятники Гродно (памятка для туристических экскурсий. 1960-е гг. (1954?)/
/”ДОМ-МУЗЕЙ  Э. ОЖЕШКО (ул. Ожешко)// Гродно. Энциклопедический справочник.- Мн:БелСЭ, 1989.- с. 210-211/.  Новатвор – 1979 г.

29.Комплекс будынкаў Кантрольнай палаты – 1979
    На гэтым месцы яшчэ ў 19 ст. была карчма “Нэндза”. Пазней яе корпус выкарысталі для пабудовы Кантрольнай палаты. У гэтым будынку ў апошнія гады знаходзіліся афіцэрская сталовая і крама “Дзіцячы свет”.

30.Квартал дамоў па вул. Сацыялістычнай-Карбышава

[Kostyek]

31.Крама “Табак”

32.Гарадошная пляцоўка, драўляны масток праз Гараднічанку = Мендарпляц

33.Квартал дамоў па вул. Карбышава (супраць міліцыі)

34.Дом драўляны аднапавярховы на вул. Леніна (жылі Генералавы, а потым Кабіцкія)

35.Дамы ля пераезду (побач з Азёрскай шашой)

36.Дом Міхася Васілька – аднапавярховы драўляны (яго з’еў грыбок??). На яго месцы ў 1975 г. Пабудаваны 4-павярховы будынак Гродзенскага філіяла беларускага інстытута па праектаванню капітальнага рамонта і рэканструкцыі аб’ектаў жыллёыа-грамадзянскага прызначэння (арх. В.Ягошын). З 1986 па 1990-я гг на будынку мелася мемарыяльная дошка ў гонар Міхася Васілька. У 2005 годзе новая дошка з’явілася на будынку 1912 г. , што на рагу вул . Міхася Васілька і  Кірава. (Гродно.Энцыклопед.справ., 1989, с. 91-92).

37.“Пушкінскі флігель” (драўляны “Церамок” на месцы былога Дома палітасветы на вул. Леніна

38.Шэраг дамкоў на вул. Акадэміцкай (Абласное упраўленне МУС)

39.Стары чыгуначны вакзал з комплексам мытні  клуба чыгуначнікаў – 1986 (25-26.11.2006 – раскрыліся склепы)

40.Флігель Дома адміністратара на пл. Тызенгаўза - 1987

41.Дзяржынскага, 22? (жыла Наталля Чуйко)

42.Дом ля Ажэшкі, 28 (Брашура Трусава і Чарнякевіча, с. 22)

43.Два драўляных дома па вул. Студэнцкай

44.Драўляны масток праз Гараднічанку з вул. Леніна навул.  Ажэшкі

45.Дамок на вул. Тэлеграфнай (новатвор)

[Kostyek]

46.Драўляныя дамкі па вул. Свердлава (за Домам сувязі)

47.Баня на вул. Віленскай (разам з медвыцвярознікам) – памятная ўсім гродзенскім старажылам. Яе пабудавала ўдава гродзенскага купца Іосіфа Фрумкіна Міна (кан. 19 – пач. 20 стст – Тр. Зараз на гэтым месцы аўтастаянка.

48.Млын над Гараднічанкай (вул. Віленская)

49.Гарбаты (Чортаў) мост праз чыгунку

50.Карла Маркса, 18 (зараз новатвор дабудоўваецца)

51.Дом на месцы знака “Нулявы кіламетр” ля Ландыша (Брашура Трусава і Чарнякевіча, с. 22)

52.Стары мост над чыгункай (былая Аляксандраўская слабада)

53.Квартал супраць чыгуначнага вакзалу (там жыў Міша Еўтухоўскі

54.Дамы на сутыку вул. Будзённага, Леніна, Кірава, Карла Маркса (2 этапы зносу)

55.Дом на месцы “Дзіцячага свету “ (вул. Савецкая, 29). Знесены ў 1976(?), а новы з 1977.

56.Дом актора (Дом Вірыёна)

57.Дом на вул. Сацыялістычнай (новатвор з барам).

58.Павільён «Стекляшка» (вул. Ажэшкі, пад пано «Навука»)

59.Павільён «Тэлевізар» (вул. Ажэшкі)

60.Дом Антонава (№23; 1965 – мемарыяльная дошка) – 1987 (побач з гэтым месцам, але ўжо паралельна і ўглыб вуліцы ў 1988 г. Пабудаваны новы аднапавярховы дом, у якім месцілася ветэранская арганізацыя і быў адчынены мемрыяльны музе А.І. Антонава; дом згарэў папрыканцы 20 стагоддзя: зараз тут новы будынак Бел Тэлеком).

[Kostyek]

61.Калодзежы на вул. ля вул. Горкага (мастацкае афармленне ў дзераве У.В. Церабуна з выразанымі словамі А. Госцева: “Цані ваду – мінеш бяду”; “Глыток вады – няма бяды”; “Калодзеж чысты – настрой празрысты”)

62.Дамы супраць буціка “Тэдді” на вул. Кірава (у адным з іх была прыёмка шклотары

63.Прыём шклотары ў двары па вул. Кастрычніцкай

64.Дом па вул. Спартовай

65.Дом па вул. Старазамкавай

66.Дом па вул. Карла маркса, 3 (з унутраным дворыкам) – новатвор

67.Металёвы электрычны слуп на рагу вул.  Леніна і Студэнцкай.

68.Квартал аднапавярховых цагляных дамоў па вул. Карбышава (спраць Штабу арміі)

69.Драўляная крама “Хлеб” на рагу вул. Карбышава і Леніна.

70.Дамы на павароце з вул. Вялікая Траецкая на вул. Віленская (новатвор)

71.Павільён «Лакамка» (Парк імя Жылбера)

72.Дом па вул Дзяржнскага (перанесены ад дарогі “Саюз палякаў на Беларусі”)

73.Дом №20 па вул. Дзяржынскага

74.Дом на вул. Калючынскай (супраць турмы)

75.Дамы па Вялікай Траецкай – новатворы

[Kostyek]

76.Дамы (не менш трох) на вул. Завадской (Ядкоўскага) ля піўзавода

77.Дамы па вул. Калажанскай (паблізу царквы Барыса і Глеба)

78.Дамы на вул. Працоўнай (Юрыздыка) – Гродзенская Венецыя

79.Два дамы па вул. Вялікая Траецкая ў стылі сталінскага ампіру – новатворы пач. 21 стагоддзя. У тым, што супраць былога “Зубра” у 1980-я гг. Была цудоўная кулінарная кухня.

81.Армянская “чайхана” на вул. Леніна (сутык з Будзённага)

82.Крама аднапавярховая на вул. Будзённага, 48

83.Дзве крамы на вул. Будзённага (амаль на сутыку з вул. Леніна) – з сараем

84.Дом драўляны на вул. Захарава (жылі Янушкевічы) – сучасныя дамы сям’і Дубко

85.Дом 1910 г. На вул. Антонава (новатвор гатэлю “Семашка”)

86.“Лакамка” – драўляны павільён на уваходзе у паркі імя Жылібера з боку пл. Леніна. Знесены ў 2004 г. пад час рэканструкцыі парку.

87.Кінатэатр “Летні” – драўляны ў парку Жылібера. Апошнія гады ў ім месціўся клуб “Клетка”. /”ЛЕТНИЙ”, сезонный кинотеатр (Центральный гор.парк культуры и отдыха), Открыт в 1956. Расчитан на 250 мест. С 1965  входит в состав бюро кинопередвижек по обслуживанию детей и подростков, созданного при детском кинотеатре “Красная звезда”. Работает с апреля по октябрь-ноябрь” (Гродно. Энциклопедический справочник, 1989.- с. 254/. Знесены ў 2004 г. пад час рэканструкцыі парку.

88.Драўляны дамок на вул. Смелая

89.Будынкі на вул. 11 ліпеня

90.Станцыя мікрабіялогіі (санстанцыя, відэасалон) на пр-це Касманаўтаў - новатвор

[Kostyek]

91.Комплекс дамоў на пр-це Касманаўтаў і вул. Захарава (у т.л. вайсковыя збудаванні)

92.Дом па вул. Карла Маркса, 20 (б. Фабрыка матацыклаў “Нёман”)

93.Дамок цэгляны на вул. Антонава (будуецца новатвор) – 2005 г.

94.Дом па вул. Акадэмічнай – 2005 г.

95.Цяпліцы Каханоўскага (парк Жылібера)

96.Дом на рагу Віленскага завулка, 8 і вул. Мядовай – 2006 г.

97.Дом на рагу вул. Горкага і 17 верасня – 2006 г., кастрычнік

98.Будынак спіртовага завода на рагу вул. Акадэміцкай і 17 Верасня – 2006, кастрычнік

99.Млын на вул. Ціміразева – 2006 г., лістапад

100.Драўляны дамок на зав. Віленскім, 10  - 24.11.2006.

101.Дошка гонару (былая, апошнім часам рэклама тэатру – да “рэканструкцыі” Савецкай плошчы) – бятонная сцяна з спецыяльнымі вокнамі на “Замурованной подруге” (гэтую сцяну Аляксандр Ларыёнаў марыў выкарыстаць пад рэтраспектыўны аповяд пра гісторыю забудовы гэтага Сэрца горада) – другая палова лістапада 2006 (заўважана з акна тралейбуса №9 7.12.06  7.00).

102.Дамок драўляны (Завулак Віленскі, 10) – 17-19.01.2007.

103.Дом двухпавярховы па вул. Антонава (перад Рынкам) – студзень-люты 2007.

[Kostyek]

[highlight]Што ўдалося абараніць[/highlight]

Архіў і два дамы на пл. Тызенгаўза
Квартал старой забудовы вул. Горкага (пасля зносу “Гарачага хлеба) – 2006 г. -
Бараны-кветнікі на браме Старога парку.

Літаратура: Ансамбли архитектурные//Гродно. Энциклопедический справочник.- Мн:БелСЭ, 1989.- с. 81-82.
Тр. Трусаў І.Г. Цыкл публікацый па гродзенскіх вуоіцах//Биржа информации.- 1998.
Улицы//Гродно. Энциклопедический справочник.- Мн:БелСЭ, 1989.- с. 394-395.
Фонтаны//Гродно. Энциклопедический справочник.- Мн:БелСЭ, 1989.- с. 400
Центральный жилой район//Гродно. Энциклопедический справочник.- Мн:БелСЭ, 1989.- с. 406.

   “Хорошеет Гродно. Асфальтируются улицы, ремонтируются дома. И, к сожалению, теряется главное: стилизованный ремонт не сохраняет колорита времени, а асфальт скрывает под собой булыжник мостовых, который был ностальгическим символом уходящей эпохи не только для киношников. Исчезают ажурные решётки балконов, резные двери, замысловатые  водосточные трубы, лепнина фасадов. «ходит «натура» и то обаяние, которое всегда привлекало кинорежиссёров».   (Н. Макушина “Гродно снимается в кино”//Новый век - №1 – июнь 2001.- с. 3)

[sembat]

1.Над Неманом, недалеко от современного здания "Приорбанка"размещались дворец Муравского и униатского митрополита( не сохранились )
2.Костёл Святого Духа ( совр. ул. Советская,14)Основан королевой Боной в 1551г. Со середины 19в. на этом месте возник отель " Славянский"( тоже не сохранился)

[litwin]

Хутка праглядзеў спіс...Гммм.. па-мойму там няма царквы А.Неўскага, якую палякі знішчылі ў 1938..

Пра некаторыя знішчаныя культавыя будынкі можна паглядзець тут, у раздзеле "Страчаная спадчына" http://radzima.org/pub/miesta.php?lang=by&miesta_id1=hrhrhora

[Zet -X-]

Что-то читал, что давно в раене первой школы-лицея стоял "стеклянный дворец"... только про него почти ничего не известно...

[Der Schatten]

Что-то читал, что давно в раене первой школы-лицея стоял "стеклянный дворец"... только про него почти ничего не известно...

Это было совсем давно. А Алесь Петрович ведёт список того, что ещё на его веку стояло..

Кстати, к этому списку можно добавить паровую мельницу на Василька, флигель на Горького

[Der Schatten]

и на Урицкого дом (возле к-ра Гродно)

[брУтальныЙ]

Снесли... И что?..

[Zet -X-]

На Урицкого уже снесли? Я ж недавно проходил - стоял(((

[Der Schatten]

Я про это здание

[Админ]

И нет здания..

И xpeнъ съ нимъ...

Прекращаем дискуссию на тему "надо-не надо"! Этот раздел не для того создавался.

[sembat]

Согласен с Админом!

[Kostyek]

во-во

[брУтальныЙ]

И дискуссия затихла...

[Konrad]

список хорош.. нужно его издать отдельной книгой "Страчаная Гародня"..

[Leo]

Жаль конечно, но многово мы так и не увидели того что было, поздно радились.

[Kostyek]

поэтому мы должны искать и находить все что только возможно, ведь это не только история города, а это уважение многих знаменательных людей, которые мы забываем со временем

[whothefuckis SERGE o_0]

Аффтару моё уважение за столь полный список. К сожалению, всё идёт к тому, что скоро список этот расширится...

[olegalize]

Posmotrel spisok, poczti vse vo vremena komunizma razvalili.
Kstai czelovek kotoryj vzryval faru vitavta vse escze rziv

[Der Schatten]

Posmotrel spisok, poczti vse vo vremena komunizma razvalili.
Kstai czelovek kotoryj vzryval faru vitavta vse escze rziv

Этот список и составлялся из зданий, снесенных в послевоенный период.
А инициатором сноса Фары был, если не путаю, директор краеведческого музея.. :-?

[Der Schatten]

http://harodnia.com/a94.php
 
Адказ таварышчу Ігару Чарняўскаму, або колькі будынкаў разбурылі ў Горадні апошнім часам
14 кастрычніка 2007 года


1 кастрычніка гэтага года на прэс-канферэнцыі, дадзенай беларускім журналістам, намеснік старшыні дэпартамента па ахове гісторыка-культурнай спадчыны Ігар Чарняўскі, яўна намякаючы на тое, што ў Горадні ніхто нічога не разбурае, заявіў: «Иногда в таких письмах (зваротах грамадскасці) присутствуют фразы — «уничтожено 20 зданий и 70 подготовлено к уничтожению». В таком случае я требую назвать адреса, чтобы было легче разбираться».

Ну што ж, Ігар Мяфодзьевіч. Адпаведна з вашай просьбай прапануем спіс тых дамоў (і крышачку фотаздымкаў да іх), якія былі рэканструяваныя, разабраныя, адрамантаваныя (ці як там у вас яшчэ кажуць у міністэрстве культуры) у нашым горадзе на працягу апошніх двух гадоў, ад пачатку сумнавядомай “рэканструкцыі” Горадні.

Хадзіце па суправаджальных спасылках – працэс “рэканструкцыі” адкрываецца як на далоні.


--------------------------------------------------------------------------------

Флігель палаца віцэ-адміністратара 1770-х гадоў пабудовы, вул. Горкага, 2а. “Рэканструяваны” адпаведна з рашэннем навукова-метадычнай рады мінкульта ад 19 красавіка 2007 года
  
--------------------------------------------------------------------------------

Адзін з найбольш цікавых прыкладаў драўлянага канструктывізма па вул.Багдановіча 6. “Рэканструяваны” летам 2007 года.
  
--------------------------------------------------------------------------------

Паравы млын па вул.Васілька 3, 1880-я гады пабудовы. “Рэканструяваны”, не гледзячы на пратэсты грамадскасці ў маі 2007 года.
  
--------------------------------------------------------------------------------

Млын па вул. Ціміразева. На яго месцы зараз збіраюцца ўзводзіць навароб.
  
--------------------------------------------------------------------------------

Зав. Віленскі, 12. Пачатку ХХ стагоддзя пабудовы. “Рэканструяваны” ўвесну 2006 года. Разам з ім знесены яшчэ 2 драўляныя дамы.
  
--------------------------------------------------------------------------------

Вуліца Горкага 29, выдатны ўзор канструктывізму. “Рэканструяваны” 6 кастрычніка 2006 года, нягледзячы на абяцанку таварышча Чарняўскага ўнесці гэты будынак у спіс помнікаў архітэктуры
  
--------------------------------------------------------------------------------

Вул. Урыцкага 23. “Рэканструяваны” ў красавіку 2007 года. 1880-я гады пабудовы.
  
--------------------------------------------------------------------------------

Вул. Урыцкага 12. Разбураецца да сённяшняга дня, па кавалачках.
  
 --------------------------------------------------------------------------------

Вул. Парахавая. Тут “рэканструявана” 6 (!) цагляных дамоў пабудовы пачатку ХХ стагоддзя. Зараз на іх месцы узводзіцца шкляны і бетонны шматпавярховік.
  
--------------------------------------------------------------------------------

Былая фабрыка матацыклаў Старавольскіх па вул. К.Маркса. Цікавы прыклад міжваеннага канструктывізма і проста гістарычны будынак.“Рэканструявана” ў канцы 2005 года.
  
--------------------------------------------------------------------------------

Дом па вуліцы Найдуса 1. “Рэканструкцыя” ідзе акурат зараз. На здымку яе пачатковая стадыя – “разборка” будынка.
  
--------------------------------------------------------------------------------

Дом па вуліцы Завадская 12. Апошні жылы будынак на гэтай вуліцы. Быў надзвычай рамантычны цагляны дамок пачатку ХХ ст. з садам.
  
--------------------------------------------------------------------------------

Дом па вуліцы Горкага 41 на Залатой горцы. Разам з ім у жніўні-верасні 2006 года было знічана яшчэ 8 дамоў з цэглы і дрэва 1920-30-х гг. пабудовы.
  

--------------------------------------------------------------------------------

Будынак адной з першых у Беларусі санітарна-эпідэміялагічных станцыі. Разабраны да падмуркаў яшчэ ў 2005 годзе. На яго месцы ўзведзены навароб.
  
--------------------------------------------------------------------------------

Яшчэ 2 дамы на вуліцы Старазамкавай, будынак на Акадэмічнай і колькі сімпатычных дамкоў з цаглянымі фасадамі на Антонава. У дадатку да ўсяго 2 дамы на вуліцы 11 ліпеня і апошні дом на завулку Смелым.

--------------------------------------------------------------------------------

Вось такі кароценькі спісачак будынкаў ад канца XVIII да 20-30-х гг. ХХ стагоддзяў. Атрымалася ўсяго (!) каля 30 дамкоў. Нават болей, чым 20. Праўда, усё па “законе.”

[Der Schatten]

В список можно добавлять старые дома возле кольца филармонии. Уже начали разбирать

[amazonk^a]

ребята тут донесли----что библеотеку в доме лизы ожешко --переносят и музей тоже--это как мо :oжет еще и это здание мы можем потерять??