следующая тема »

[26 Апрель 2024, 17:12:52]

Новости, реклама:

[26 Апрель 2024, 17:12:52]

Новости, реклама:

[Добрый Адик]

Слава Перуну....

Мы Дети Перуна и Внуки Сварога.....

Слава Свободе!!!

[litwin]

Но в любом случае говорить о том было или не было какое-то явление у конкретных племен довольно сложно на современном этапе. Реставрацией этих событий занимаются соответствующие заинтересованные люди, организации (в том числе историки, языческие общины и т.д.), поэтому вопрос скорее должен адресоваться им. И так как я к ним не отношусь, то от содержательного комментария воздержусь. К тому же, как было отмечено выше, язычество – это в первую очередь мировоззрение, Путь, а не пение песен и празднование Колядок. И, возвращаясь к исходному вопросу (о различиях белорусского и «расейскага» (не до конца понимаю, что имеется в виду под подобной формулировкой, но я буду понимать в значении «русское»)), следует искать именно мировоззренческие различия. Делать акцент на различиях во внешних проявлениях можно только после формирования принципиальной разницы в мировоззрениях.

Што ж.. будзем шукаць адрозненні ў светапоглядзе.. Вось напрыклад уяўленне бога Белбога-Бялуна, якое безумоўна трымаецца на светапоглядзе.. Беларусы ўяўлялі яго як добразычлівага старога, з кіем у руцэ, у белым плашчы, які заўсёды робіць толькі дабро людзям.. Некаторыя заходнеславянскія плямёны, а таксама расейцы ўяўляюць Светавіта-Белабога як асілка, магутнага волата і г.д... Гмм.. магу памыляцца, бо не такі ўжо й знаўца міфалогіі..

Кстати о форме и Комоедице в частности. Этот праздник мог быть у племен, проживающим невдалеке от ареала обитания медведей – это очевидно. Но ведь не все славянские племена жили по соседству с медведями. Соответственно и Комоедица (в различных ее вариантах отмечалась не всеми. Вот только различия в мировоззрениях это не означало.

Вы хочаце сказаць, што ў тагачаснай Расеі не было мядзведзяў..??   Для беларусаў мядзведзь быў чымсьці асаблівым.. У фальклоры беларусаў пашыраны матыў аб паходжанні мядзведзя ад чалавека, частка беларусаў раней была пераканана ў падабенстве мядзведзя й жанчыны..

P.S. "расейскае" перакладаецца як "русское"..

[litwin]

to litwin: имеешь ли ты отношение к аккаунту Jacviah ?

Не маю..

[litwin]

У меня, конечно, были подозрения на счет того, с какой целью был задан вопрос litwin’а, но сейчас точки над «i» думаю поставлены. Буду исходить из изменившейся ситуации.

Маё пытанне было пастаўлена з мэтай даведацца аб адрозненнях паміж беларускім і расейскім паганствам.. Ніякага правакацыйнага характара я сюды не хацеў укладваць..

Понятное дело, что у litwin’a уже все ответы давно готовы. Остается ведь всего ничего – «доказать», что они правильные. Ну-ну… успехов. О методах познания что-нибудь слышал?

Гэта даўно ўжо даказана й пераказана сто разоў (я маю на ўвазе рознае паходжанне беларусаў і расейцаў)... А калі было адрозненне ў этнагенезе, антрапалогіі, значыцца было яно й у светапоглядзе, вераваннях, фальклоры й г.д...

Свою позицию прояснить все же стоит. Во имя Правды так сказать.
Собственно позиция: любое противопоставление русского язычества белорусскому является абсурдным, если не сказать провокационным. Есть только Славянское язычество и все. (прошу не терять контекст)

Пазіцыю я вашу паважаю, аднак..
1) чаму вы лічаце яе "праўдай"?? (Во имя Правды так сказать - я гэта правільна зразумеў?)
2) на чым базуецца ваша "праўда"?? На "Есть только Славянское язычество и все"..?? Чаму ж тады ў розных славянскіх народаў сустракаюцца розныя багі, духі, істоты й г.д...?? Чаму ў беларусаў ёсць жахлівы бог зімы Зюзя, а ў расейцаў - не..?? Чаму вы ўвогуле не кажаце пра арыйскае паганства?? Ці там таксама адрозненняў няма..??

litwin: Адносна фарміравання беларусаў я б падкрэсліў хрысціянства й паганства ў спалучэнні..  
Я говорил о степени воздействия. А вообще, почему только белорусов?

Тут мы з вамі пра беларусаў размаўляем...

(кстати, в чем смысл называть язычество «паганством»?)

Ні ў чым.. Гэта проста сінонім...  

P.S. На астатнія пытанні адкажу потым..

[litwin]

(...)
Ага, как же… Повторю фразу: «я ўсё ж такі прыхільнік балцкага субстрату.. Так што (в смысле «поэтому» – прим. N.) адрозненні будуць, дый яны й ёсць..» – litwin.
Как из того, что ты приверженец чего-либо логически следуют отличия в мировоззрениях славян? (определение язычества выше. Как я понял ты с ним вроде как согласен)

Ааа, вы аб гэтым.. Тады ўдакладню: "для мяне адрозненні будуць"

Под влиянием субстрата любая народность формируется в самой малой степени. Особенно если эта народность ведет политику ассимиляции и колонизации. Здесь возможна аналогия с действием англичан во время колонизации Северной Америки или испанцев Южной.

Ну чаму ж у малай.. Вось напрыклад тая ж Пд Амерыка.. Вы хочаце сказаць, што на фарміраванні перуануаў напрыклад індзейскі субстрат адыграў малую ролю..?? Дастаткова толькі паглядзець на рысы адзення, гаворку (дыялектызм) ды на дзяржаўную мову Перу - кечуа...

Финно-угро-тюркский субстрат говоришь – а что так не густо? А как же балтский? А походы Ермака? А колонизация Дальнего Востока? А киммеро-скифско-сарматский (не спроста ведь греки русов называли тавро-скифами)?

У тым ліку..

Но чтобы далеко не отходить от языческой темы приведу несколько понятий из словаря славянской мифологии: АЛАТЫРЬ, АЛКОНОСТ, БЕЛОБОГ, БОЖИЧ, БОЯН, БУРЯ-КОНЬ, БУРЯ-ЯГА (УСОНЬША, ВИЕВНА), ВЕЛЕС, ВИЙ, ВОЛКОЛАК, ВОЛХ, ВОРОН, ГАМАЮН, ГОРЫНЯ, ДАЖЬБОГ, ДАНА, ДЕДЫ, ДИВА-ДОДОЛА, ДОЛЯ, ДРЕМА, ЖАР-ПТИЦА, ЖЕЛЯ, ЖИВА, ЗАРЯ (ЗАРЕНИЦА), ЗЕМУН, ЗЛАТОГОРКА, ЗНИЧ, ЗМИУЛАН, ИРИЙ (ВЫРИЙ, СВАРГА), КАРНА (КРУЧИНА), КОЛЯДА, КОЩЕЙ, КРИВДА, КУПАЛО, ЛИХО, ЛАДА, ЛЕЛЯ, ЛЕШИЙ, МАКОШЬ, МАРЕНА, МАТЬ СЫРА ЗЕМЛЯ, НАВЬ, НЕДОЛЯ, ОБИДА, ПЕКЛО, ПЕРУН, ПОГОДА, ПОСВИСТ, ПРАВДА, ПРАВЬ, РА, РОД, РОДОМЫСЛ, РОСЬ, СВАРОГ, СВЕТОВИД, СЕМАРГЛ, СНЕГУРОЧКА, СУД (УСУД), ТРИГЛАВ, ТУР, ФИНИСТ, ХОРС, ЧЕРНОБОГ (ЧЕРТ, ЧЕРНЫЙ ЗМЕЙ), ЧИСЛОБОГ, ЯВЬ, ЯРИЛО… Кто-нибудь видит здесь присутствие финно-угро-тюркского субстрата?

БОЯН, БУРЯ-ЯГА (УСОНЬША, ВИЕВНА), ДИВА-ДОДОЛА, МАКОШЬ і г.д..  СЕМАРГЛ, ХОРС - іранскія па паходжанню..

И что же тут наблюдается?
Световид – бог неба, света, осеннего солнца;
Перун – бог войны и грозы;
Велес– бог богатства и скота;
Неужели ты думаешь, что лютичи не воевали, русы не умели разводить скот, а кривичи не видели осеннего солнца? Дело только в том, что разные славянские племена сталкивались в своем развитии с разными проблемами. Поэтому и обращались к разными богам с неодинаковой частотой. Как из-за этого могут сформироваться различия в мировоззрениях? Все эти боги в любом случае являются аспектами Единого – Рода.

Безумоўна, крывічы ваявалі й бачылі асенняе сонца, аднак шанаванне Вялеса было перадусім, дамінантай сярод астатніх багоў.. Вялес як бы знаходзіўся на адным з першых месцаў.. Яму была найбольшая пашана.. І не толькі Вялесу, але й таму ж Бялуну.. Ў гэтым і ёсць ужо адрозненне. Гмм.. можа ў гэтым і хаваецца архетып вядомай беларускай "памяркоўнасці"..?? :-/

[litwin]

Не стоит себя утруждать. Все эти примеры говорят о том, что когда-то жили на белорусских землях, а с этим как бы никто не спорит. Также влияние Литовского княжества тоже надо учитывать. Но – повторяюсь – как это могло влиять на мировоззрение славян? И еще раз: славяне ассимилировали балтов (не всех конечно же), а не наоборот.

А чаму ж яны захаваліся да нашага часу..?? Які ўплыў Літоўскага княства..?? Дамінуючай у ВКЛ была ліцьвінска-русінская (то бок беларуская) культура.. Пакажыце мне хоць адзін афіцыйны дакумент 13-17 стст на старалітоўскай мове

Да, меня тоже твой ответ рассмешил :о).

Тут няма нічога смешнага.. Гэта не смех, а аб'ектыўная рэальнасць..

И напоследок отрывок из цитаты: «На Беларусі культ мядзведзя прасочваецца з неаліту.»
Очень не дурно будет сначала обосновать наличие этой самой Беларусi во времена неолита. Не сочтите это за придирку, просто не люблю, когда что-нибудь притягивается за уши. Хотя здесь скорее за отсутствующий хвост :о).

Няўжо нельга зразумець, што тут маецца на ўвазе тэрыторыя сучаснай Беларусі

[Добрый Адик]

между прочем

Перун был общим богом как Русов так и балтийских племен...што говорит об их тесном родстве"кроме эстонскиз чухонцев"..

Слава Сварогу..

Слава Перуну
14/88

[Jacviah]

 Найперш трэба пачаць з таго, што само пытаньне пра існаваньне на Беларусі славянскага язычніцтва ёсьць дыскусійным. Досыць праблематычна вылучыць уласна славянскі пласт міфалогіі. Гэтак Юратэ Лаўчутэ і Дзьмітры Мачынскі, правёўшы комплексны аналіз крыніцаў, прыйшлі да высновы пра балцкія вытокі сакральнай пары Пярун – Вялес54 . Нельга не зважаць таксама на факт іранскага паходжаньня бальшыні багоў г. зв. “усходнеславянскага” пантэону: Дажбога, Стрыбога, Сварога, Хорса, Сімаргла (няма і надзейных сьведчаньняў наяўнасьці культу гэтых багоў у продкаў беларусаў), тады як Пярун і Вялес – архаічныя індаеўрапейскія боствы – дасталіся славянам у спадчыну ад балтаў, што карэлюецца з тэорыяй пра разьвіцьцё славянскіх моваў з заходнябалцкіх дыялектаў55 .
Калі займацца рэканструкцыяй даўніх міфалагічных уяўленьняў, пагатоў старавечных культаў, трэба абавязкова ўлічваць іх лакальную сьпецыфіку і рэгіянальныя адметнасьці. Да жалю, найчасьцей гэтая акалічнасьць ігнаруецца ня толькі сучаснымі прыхільнікамі дахрысьціянскай традыцыі, але і некаторымі навукоўцамі. Як зацямляе Эдвард Зайкоўскі, “значная колькасьць дасьледчыкаў сыходзіла з тэзісу аб існаваньні т. зв. старажытнарускай народнасьці, паўтараючы меркаваньне аб адзінай старажытнарускай культуры, міфалогіі, другіх формах духоўнага адзінства, і часта ня ўлічвала складанай этнакультурнай гісторыі Усходняй Еўропы, ступень славянізацыі, тэрытарыяльную розьніцу, адрозьненьні ў мясцовых субстратах, перабольшвала ўзровень інтэграцыі”56 .
У фармаваньні беларускага этнасу вызначальным быў уплыў балцкага этнакультурнага субстрату. Гэта яскрава выяўляецца ў традыцыйных рэлігійных вераньнях беларусаў. Практычна ўсе найбольш адметныя рысы беларускай міфалогіі: культ зьмяі, культ каменя, матывы абрадавых сьпеваў, сюжэты касмаганічных паданьняў маюць найбліжэйшыя паралелі ў міфалогіі літоўцаў і латышоў. Менавіта таму Уладзімір Конан канстатаваў, што “дасьледуючы язычніцкі пантэон беларусаў і этнічных літоўцаў, набор сюжэтаў і вобразаў іх аўтэнтычнай міфалогіі, нельга не зьвярнуць увагу на тыпалагічную блізкасьць гэтых пластоў культуры. Такое збліжэньне, часам аж да тоеснасьці, – вынік ня толькі ўзаемаўплываў іх культур у рамках агульнай дзяржавы – Вялікага Княства Літоўскага, але і генетычных вытокаў”57 . Такім чынам, рэканструяваныя формы этнічнай рэлігіі беларусаў непазьбежна мусілі б мець балцкую аснову. Між іншым, на гэта зьвяртаюць увагу і прадстаўнікі літоўскага паганскага руху – кіраўнік “Romuv’ы” Ёнас Трынкунас без ваганьняў улучае беларусаў у кола “балцкай цывілізацыі”, угрунтаванай у дахрысьціянскай культуры58

[Jacviah]

Як кожны сапраўды значны феномен, адраджэнне паганства не ёсць аднастайным і адназначным, у ім прысутныя розныя плыні і тэндэнцыі. Некаторыя з іх, з нашага гледзішча, можна аднесці да ліку адмоўных, што прафануюць не толькі саму ідэю, але этнічную традыцыю як такую, замяняючы яе нейкім ідэалагічна-містычным сурагатам. Нездарма адзін з найвыбітнейшых “паганскіх” мысляроў сучаснасці Ален дэ Бенуа зацямляе з гэтай нагоды: “Тое, што рупіць нам сёння... гэта ў меншай ступені знікненне паганства, як яго адраджэнне ў прымітыўнай, пустой форме, у якасці, так бы мовіць, “другараднай рэлігіі””. Прыкметы гэтай “другараднай рэлігійнасці” досыць яскрава выяўленыя ў г. зв. “раднавераў”.
Каляндар святаў і пантэон багоў у іх звычайна складаецца з фрагментаў, характэрных не для канкрэтнай лакальнай традыцыі, а пазычаных з розных усходне- і заходнеславянскіх, індыйскіх, скандынаўскіх крыніц, “кабінетнай” міфалогіі; фальклорныя тэксты, як правіла, ігнаруюцца, а фальсіфікаты кшталту “Вялесавай кнігі” ўважаюцца за “святыя пісанні”, традыцыйныя абрады замяняюцца прыдуманымі рытуаламі, замест выканання абрадавых спеваў абвяшчаюцца пафасныя “малітвы”, фальклорная музыка альбо зусім адсутнічае, альбо прадстаўленая ў “балалайкавай” форме, пад “славянскім” адзеннем разумеюцца безгустоўныя стылізацыі раннесярэднявечных і народных строяў, зусім нематывавана выкарыстоўваюцца знакі ды сімвалы, тэксты “раднавераў”-ідэолагаў прасякнутыя прафаннай эзатэрыкай, паранавуковасцю, сумнеўнымі гістарычнымі “адкрыццямі” і нацыянальнай мегаламаніяй.
Таму можна цалкам пагадзіцца з наступнаю ацэнаю дзейнасці “раднавераў”, якіх насамрэч не цікавіць, “чаму маліліся іх даўнія продкі і як яны ладзілі свае абрады, якія святы яны спраўлялі, у што апраналіся. Іх цяперашнія святочныя і абрадавыя дзеянні, прыдуманыя ў стылі a la russe (а ля рус), – гэта шоў, спектакль, балаган. А самі яны – блазны”.
Даследнік усходнеславянскага язычніцтва Міхаіл Васільеў нават акрэсліў гэты штучны і эклектычны канструкт, якому бракуе мясцовага вымярэння і грунтоўнасці, як квазіпаганства або псеўдапаганства, то бок непраўдзівае, уяўнае (нават ілжывае) язычніцтва . З нашага гледзішча, феномен “славянскай роднай веры” ў Беларусі, Расіі ды Украіне можа быць названы не іначай як сімулякрам – фальшывым прэтэндэнтам на аўтэнтычнасць, копіяй, арыгінала якой ніколі не існавала.

[Jacviah]

http://kryviec.livejournal.com/41935.html
http://kryviec.livejournal.com/77850.html

[litwin]

Найперш трэба пачаць з таго, што само пытаньне пра існаваньне на Беларусі славянскага язычніцтва ёсьць дыскусійным. Досыць праблематычна вылучыць уласна славянскі пласт міфалогіі. Гэтак Юратэ Лаўчутэ і Дзьмітры Мачынскі, правёўшы комплексны аналіз крыніцаў, прыйшлі да высновы пра балцкія вытокі сакральнай пары Пярун – Вялес54 . Нельга не зважаць таксама на факт іранскага паходжаньня бальшыні багоў г. зв. “усходнеславянскага” пантэону: Дажбога, Стрыбога, Сварога, Хорса, Сімаргла (няма і надзейных сьведчаньняў наяўнасьці культу гэтых багоў у продкаў беларусаў), тады як Пярун і Вялес – архаічныя індаеўрапейскія боствы – дасталіся славянам у спадчыну ад балтаў, што карэлюецца з тэорыяй пра разьвіцьцё славянскіх моваў з заходнябалцкіх дыялектаў55 .
Калі займацца рэканструкцыяй даўніх міфалагічных уяўленьняў, пагатоў старавечных культаў, трэба абавязкова ўлічваць іх лакальную сьпецыфіку і рэгіянальныя адметнасьці. Да жалю, найчасьцей гэтая акалічнасьць ігнаруецца ня толькі сучаснымі прыхільнікамі дахрысьціянскай традыцыі, але і некаторымі навукоўцамі. Як зацямляе Эдвард Зайкоўскі, “значная колькасьць дасьледчыкаў сыходзіла з тэзісу аб існаваньні т. зв. старажытнарускай народнасьці, паўтараючы меркаваньне аб адзінай старажытнарускай культуры, міфалогіі, другіх формах духоўнага адзінства, і часта ня ўлічвала складанай этнакультурнай гісторыі Усходняй Еўропы, ступень славянізацыі, тэрытарыяльную розьніцу, адрозьненьні ў мясцовых субстратах, перабольшвала ўзровень інтэграцыі”56 .
У фармаваньні беларускага этнасу вызначальным быў уплыў балцкага этнакультурнага субстрату. Гэта яскрава выяўляецца ў традыцыйных рэлігійных вераньнях беларусаў. Практычна ўсе найбольш адметныя рысы беларускай міфалогіі: культ зьмяі, культ каменя, матывы абрадавых сьпеваў, сюжэты касмаганічных паданьняў маюць найбліжэйшыя паралелі ў міфалогіі літоўцаў і латышоў. Менавіта таму Уладзімір Конан канстатаваў, што “дасьледуючы язычніцкі пантэон беларусаў і этнічных літоўцаў, набор сюжэтаў і вобразаў іх аўтэнтычнай міфалогіі, нельга не зьвярнуць увагу на тыпалагічную блізкасьць гэтых пластоў культуры. Такое збліжэньне, часам аж да тоеснасьці, – вынік ня толькі ўзаемаўплываў іх культур у рамках агульнай дзяржавы – Вялікага Княства Літоўскага, але і генетычных вытокаў”57 . Такім чынам, рэканструяваныя формы этнічнай рэлігіі беларусаў непазьбежна мусілі б мець балцкую аснову. Між іншым, на гэта зьвяртаюць увагу і прадстаўнікі літоўскага паганскага руху – кіраўнік “Romuv’ы” Ёнас Трынкунас без ваганьняў улучае беларусаў у кола “балцкай цывілізацыі”, угрунтаванай у дахрысьціянскай культуры58

Цікава.. можна калі ласка спасылку на поўную версію гэтага артыкулу ці кнігі..

[litwin]

Меня не покидает мысль, что мы с тобой говорим о том же самом, но разными словами.

Наўрад ці... Мы з вамі на розных палюсах..

«расейскае» переводится как российское. Разница с «русское» думаю очевидна.

"расейскае", "расейцы" вытворнае ад слова "Расея"..

И по поводу синонимов «язычество» и «поганство». Синонимы это может быть и да, но эмоциональную окраску имеют все же разную. Термин «поганцы» носит изначально негативный смысл, который христиане придавали мировоззрению моих предков.

Слова "паганства" паходзіць ад лацінскага paganus - язычнік..

Здесь важно определиться кто, где и, что самое главное, когда представлял. Мифология славянского язычества уходит далеко вглубь тысячелетий. И представления о божествах могут само собой меняться. Ведь, например, какой толк в «добразычлівам старом, з кіем у руцэ, (…)які заўсёды робіць толькі дабро людзям» во время, скажем, войны с хазарами или крестоносцами. Здесь «магутны волат» уже сам собой представится.
К тому же само деление богов на «светлых» и «темных» (как вариант «добрых» и «злых») весьма условно. Тем более, что вышеназванный Белобог является одним из древнейших и обширнейших архетипов, поэтому некоторые его частные проявления большой проявления большой роли играть не будут. В этом случае (в любом другом, в принципе, тоже) важен именно системный подход к раскрытию архетипа.

Как видно «добразычліваму старому» ничего не стоит стать «магутным волатам».

Не сустракаў напрыклад у Кіркора й у іншых выданнях звестак пра такую "трансфармацыю"...

Астатняе потым..

[litwin]

А на счет того как «доказано» я в курсе. С таким же успехом можно «доказывать» отличия в этногенезе гродненцев и, скажем, минчан. Я вот, например, «оранжевые» агитки в качестве доказательства рассматривать не могу даже с большой натяжкой.

Я б не лічыў працы В. Сядова (напісаныя між іншым у 60-х гг.), М.Піліпенкі, А.Мікуліча і інш "аранжавымі агіткамі".. Гэта вельмі абгрунтаваныя працы, вельмі высокага ўзроўню.. Гэта вам не артыкулы "Андрея Борцова"

И у славянского язычества она своя. Заключается она в единой первооснове всего сущего – Роде и триединстве философских категорий  Правь, Явь, Навь.
Правь –всеобщий закон, установленный Родом. Согласно этому закону (совокупности законов) и существует Вселенная.
Явь – «светлая сила», управляющая Миром, одновременно - сам этот светлый Мир, «белый свет». Это Силы, сохраняющие мир в Неизменности.
Навь –  «темная сила», управляющая Миром, одновременно - загробный мир, «тот свет».  То есть Силы Изменения, совокупность сил, измененяющих мир.

Звычайная дыялектыка.. Якія адносіны яна мае да таго, што вы пісалі..??

Это характерно для язычества всех славянских народов, причем, особо прошу заметить, под теми же названиями (даже при разнице в языках).

Падмацуйце гэта калі ласка якімі-небудзь фактамі.. У беларусаў я такіх катэгорый штосьці не сустракаў..

Создается впечатление, что у белорусских националистов есть позиция, согласно которой племенной союз кривичей (как «исконно белорусский»)представляется своим в противовес другим восточнославянским племенам (северянам, полянам, ильменским словенам и т.д.), которые почему-то считаются чужими. Подобная позиция является в корне неверной, если не сказать абсурдной. Ничего кроме мещанско-сепаратических идей я в них не вижу.

Ну а чаму мы ільменскіх славен павінны лічыць "сваімі"..?? Яны што, жылі на гэтай зямлі, удзельнічалі ў фармаванні беларускага этнаса ці дзяржавы...?? Што за абсурдныя пытанні.. Гэта тое ж самае, што лічыць свайго дзеда чужынцам..  Дарэчы сваімі беларусы лічаць яшчэ й дрыгавічоў і радзімічаў..

[litwin]

Litwin, ты хоть сам читаешь то, на что ссылки даешь?

Артыкул я гэты цалкам не чытаў, а толькі праглядаў, што не перашкодзіла мне зразумець агульны сэнс артыкула.. Больш таго, было гэта ўжо даўно, мог на штосьці й забыцца

[litwin]

Да и пусть себе образуется. Речь ведь шла о народах и о их названиях, т.е. об этнонимах. Я надеюсь, ты не будешь утверждать, что «россияне» («расейсы» по-твоему – сам перевел) – это этноним. В этом случае тебе придется доказать, что я являюсь россиянином (до чего же гадкое слово…), а не русским.

Шаноўны, "расейцы", "расійцы" - гэта беларускі экзаэтнонім, які сфарміраваўся ў 19 ст. у Цэнтральнай Беларусі і трапіў у граматыку Тарашкевіча, Лёсіка, Станкевіча як агульналітаратурны.. Прабачце, але расейцы называюць немцаў немцамі, а не дойчамі..

А чего же с китайского не перевел. Или белорусский язык не способен образовывать слово «язычество». В русском языке (как и в белорусском) это самое "паганства" имеет негативную окраску (поганую :о)). Аналогию с «хохлами» и «украинцами» ты почему-то не прокомментировал…
Кстати, выражение «поганый язычник» не является тавтологией…

Пры чым тут кітайская.. Можа ў расейскай гэтае слова й носіць нейкую негатыўную афарбоўку, але ў беларускай - не, бо яшчэ раз паўтаруся, паганства й язычніцтва - словы-сінонімы.. Мне яно падабаецца й імпануе, я ім і карыстаюся..

Ты же сам утверждаешь, что на территории Белоруссии почитались Белобог, Велес.

Бялун шанаваўся, але ў якім вобразе..?? Я вам яшчэ раз пішу, што ні ў фальклоры, ні ў іншых крыніцах няма такой "трансфармацыі вобразаў" пра якія вы пісалі...
 

А разве это не общеславянские боги?

Вось мне цікава, чаму гэта Ўладзімір у 980 годзе па-мойму ствараў адзіны пантэон славянскіх багоў..??

Тот же Зюзя твой. Чем он отличается от Мороза?

Зюзя не мой, ён наш, беларускі.. А адрозніваецца тым, што не хадзіў па весках і не стукаў у "ізбы", а быў хоць і жахлівым, але нязлым.. Далей цытую вас "Возможность устранять пробелы в твоих знаниях предоставлю тебе лично. Бесплатно участвовать в твоем образовании?.. Увольте…

А «белорусская» Комоедица?

Беларуская, беларуская.. У Расеі такой не было..

То, что ты пытаешься доказать, другими словами называется «жлобством». Впрочем для белорусских национал-сепаратистов это весьма характерно.

Сепаратызм адносна чаго..?? Штосьці тут правакацыяй нейкай папахівае..

А Седов, Пилипенко, Микулич и др. – это кто вообще, родственники твои?

Як можна размаўляць з чалавекам на тэму этнагенезу беларусаў, калі ён нават Сядова не ведае.. А яшчэ тут даказваю штосьці..
А Дзярабін, Чабаксараў, Хіць - гэта вашыя сваякі..??

«Гэта вельмі абгрунтаваныя працы». Ага, забыл только сказать в какой области они такие «абгрунтаваныя». Хотя чего это я придираюсь. Как я понял, тебе ведь ничего не стоит понять общий смысл этих «абгрунтаваных» работ даже ни читая их.

У вобласці генетыкі, антрапалогіі й археалогіі.. Працы сусветнага ўзроўню й вельмі раю вам знайсці іх і прачытаць, а не чытаць матэрыялы аднаго кірунку (дарэчы Сядоў - расеец)

Все проще. Чтобы далеко не выходить из темы я предоставил ссылку на статью, в которой рассматривается вопрос происхождения русского народа. Также показывается, почему может быть кому-то выгодно представление русских как угро-финно-тюрко-да-и-вообщее-дикими-азиатами. Причем со ссылками на НАУЧНЫЕ работы. Читать ее или нет – это твое, litwin, право. История и без того рассудила. Вот только не надо здесь нести эту околесицу. Оставь свои «аргументы» для Полит-избы.

Шаноўны, ну куды дзеліся мурама, мер, мяшчэра, чудзь, іжоры і інш.?? Ну не з'ехалі ж яны ў Ізраіль.. Вось так лагічна калі падумаць..

http://ru.wikipedia.org/wiki/Изображение:Muromian-map.png

Астатняе й самае цікавае потым...

[litwin]

Поищи-ка эту «звычайную дыялектыку» у иудеев, напрмер… или у мусульман.

Переведи слова «ПРАВда», «ПРАВильный», «ПРАВый», «ЯВный», «ЯВление», «ЯВиться» и т.д. на другие славянские языки. Про слова с корнем «РОД» я даже упоминать не хочу – настолько это очевидно…
И если у белорусов ты подобных категорий не встречал, то скорее всего это твои проблемы, а не белорусов. Впрочем, как можно встретить философские категории у белорусов, мне как-то не очень понятно.

А писал я все это всего лишь для демонстрации единства такого феномена, как Славянское язычество. Честно говоря, уже начинает порядком надоедать. Как горохом о стенку.

Шаноўны, такіх назваў вы нідзе не знойдзеце.. І наўрад ці беларусы пра іх ведалі.. Вашу "Велесову кнігу", з якой вы безумоўна ўзялі гэтую "анэнэрбаўскую" бязглуздзіцу, навука ўжо даўно лічыць падробкай Міралюбава і афіцыйна не прызнае.. Гэта сучасныя раднаверы, доўга не разбіраючыся пачынаюць кананізаваць яе, хаця, што ім яшчэ кананізаваць..?? Аповесць мінулых гадоў..??

История говорит о другом. А именно: о родственных племенных союзах кривичей, радимичей, полян, древлян, северян и т.д.. Сами кривичи сейчас, наверное, в гробах переворачиваются от того, что их нерадивые потомки ильменцев угро-финнами называют.

Плямёны можа спачатку й былі "родственными", аднак далейшае іх развіццё й этнагенез былі рознымі... Напрыклад большасць славян хавалі сваіх нябожчыкаў галавой на Захад, а ў крывічоў сустракаюцца пахаванні галавой на Ўсход - запазычанне ад балтаў і г.д.

На какой «на гэтай зямли»?

На зямлі сучаснай Беларусі..

А когда происходило формирование этого самого этноса и государства напоминать, надеюсь, не надо.

Вы ведаеце пра такія ступені этнагенезу, як племя - народнасць - нацыя..?? І на якіх землях і калі узнікла Полацкае княства..??  Хаця, бясплатна ўдзельнічаць у вашай адукацыі.. ну вы ведаеце далей..

Не надо, повторюсь, говорить за всех белорусов…

Не трэба казаць за ўсіх славян....

[litwin]

Это очередная отсылка к «авторитетам», или как? Не стоит – проходили уже.
Еще раз объяснить разницу между «русским» и «россиянином»? Или помочь на мову перевести?
А с каких пор грамматика начала заниматься толкованием смысла слов?.. :о)

Мда.. для вас аўтарытэты - гэта тыя, хто стварае "Велесову кнігу" і інш...
Пытанне, якое адкажа на вашае пытанне - якая розніца паміж "немцы" і "deutschen"; "беларускі" і "белорусскій"..?? Трэба толькі трохі падумаць...

Кстати, как образовалось слово «Расея», можно узнать?

Расея пайшло ад слова "Россія" з выкарыстаннем асаблівасцяў сярэднебеларускай групы гаворак - акання й екання

А латинский причем?
То, что тебе нравится или нет мне глубоко фиолетово. Я к тому, что вещи желательно называть своими именами, а не культивировать явные ошибки.
О смысловом значении понятий я писал. О происхождении и этимологии тоже. И не раз. Что характерно, твоих комментариев я ни разу не дождался. Если согласен, так и скажи. Не согласен – опровергай… аргументировано.

Ну а чаму вы карыстаецеся словам "архетіп", а не "начальный образ", "первообраз"....?? І гэтак далей.. Што за трызненне.. Слова "алігафрэн" для некаторых таксама мае негатыўную афарбоўку, але тым не менш ім карыстаюцца ў медыцыне..  

litwin: Бялун шанаваўся, але ў якім вобразе..?? Я вам яшчэ раз пішу, што ні ў фальклоры, ні ў іншых крыніцах няма такой "трансфармацыі вобразаў" пра якія вы пісалі...

Недавно еще было «Не сустракаў (…) звестак пра такую "трансфармацыю"...», а теперь уже «совсем не было». М-мда…Непорядок… Последовательным надо быть…

А я дзесьці пісаў "зусім"..?? Дый увогуле, Кіркор, Шэйн ды Багдановіч не пакінулі б без увагі такую каларытную "трансфармацыю", калі б яна мела месца.. Не было яе, не было..

Да и какая разница в каком образе боги эти почитались. Сущность все равно одна и та же. Сколько раз надо говорить, что боги – это не мужики на облаках. В психологии эти явления (боги) можно описать с помощью архетипов. И под архетип Белобога вполне органично попадает как «магутны волат», так и «добразычлівы стары» – это очень обширный архетип. Один из основных в славянской мифологии. И представляться он может соответственно по разному.
Повторю вопрос: зачем может понадобиться «добразычлівы стары» во время войны?

А ў расейцаў было разуменне Белабога як "добразычлівага старога"..?? Мне здаецца ў выглядзе беларускага Бялуна праглядаецца нейкі архетып безагрэсіўнасці, узаемадапамогі беларусаў.. ці што..??

Вот и мне интересно, как это один человек (тем более такой ублюдок) может создать целый пантеон богов. И это при том, что этому пантеону несколько тысяч лет. Да это интересно не только мне, Вещему Олегу, думаю, тоже было бы интересно, как он мог клясться мечем и Перуном во время подписания договора с византийцами (907), если его (Перуна) даже в пантеоне не было… за неимением, как ты, litwin, говоришь, такового…

Гутарка йдзе пра адзіны пантэон.. Урывак з АМГ "И стал Владимир княжить в Киеве один, и поставил кумиры на холме за теремным двором: деревянного Перуна с серебряной головой и золотыми усами, и Хорса, Дажьбога, и Стрибога, и Симаргла, и Мокошь.".. Навошта ён гэта зрабіў..??

[litwin]

О как! О том, что этот Зюзя «не хадзіў па весках і не стукаў у "ізбы"», он тебе по всей видимости сам лично сказал… За рюмочкой чая скорее всего…
Повторяю (в который раз): речь идет об АРХЕТИПИЧЕСКИХ образах! Что за детский сад?!

А пра Мороза вы даведаліся ад Пяруна, за чаркай медавухі...
На гэта ёсць вусная народная творчасць... Хаця ў вас адзіны твор на гэту тэму ёсць - "Велесова кніга".. Універсал як бы мовіць..
Адносна архетыпу: у беларусаў захавалася шмат забабонаў й прыкмет адносна надыходзячай зімы.. Я думаю гэта пайшло ад архетыпу Зюзі, які падказваў людзям пра надыходзячыя маразы.. Ваш "Мороз" згодна з вашым азначэннем па-мойму такога не рабіў.

Ага, нигде и никогда…
Ты, видимо, совсем читать не умеешь. Повторяю: Комоедица отмечалась там, где водились медведи (речь, естественно идет о славянских землях).

Прыклады, прыклады... У землях вяцічаў, ільменскіх славен, драўлян.. Ці там таксама мядзведзяў не было..?? Хаця б у 19 ст... Я вам магу прывесці прыклады святкавання Камаедзіцы на Беларусі...
Зноў жа цытую вас: "Контраргументов как не было, так и нет, что опять-таки характерно…"

Ну ты пока подумай…

Дый я й так ведаю... Мне вас хочацца пачуць... Дык адносна чаго сепаратызм...??

litwin прочитал материал по предложенной ссылке. Чудеса все-таки случаются…

Я такіх матэрыялаў за свой час шмат начытаўся... Амаль адно й тое ж, толькі харызматыкі й папулізму трохі дадалося..

А я, наверное, должен был сам об этом догадаться. Извини, телепатией не владею.
litwin, тебя может научить, как делаются ссылки на научные работы. Седов – это, знаешь ли, очень распространенная фамилия :о).

Сядоў - адзіны, адносна стварэння канцэпцыі балцкага субстрату.. Калі хочаце, самі знойдзеце яго працы...

Кого-то ассимилировали,

Ну тады не трэба выкладаць артыкул пра "чістоту русской крові"...

кого-то выгнали,

Куды..?? У Кітай..??

кого-то вырезали,

Археалагічныя пацвярджэнні сутычак ёсць..??

[www]

На территории Белоруссии больше других богов почитали Велеса

Беларускі язычніцкі пантэон

Верхні Мір

Багі Неба:

БЕЛАБОГ – старэйшы бог неба;    
РОД – стваральнік Свету;
СВАРОГ – уладар неба, бог нябеснага агню, нябесны каваль;
ДЫЙ – бог неба (уяўляе начное неба);
СВЯТАВІД – бог святла, кіруе нябеснымі з’явамі;
ПЯРУН  - бог навальніцы і ўрадлівасці, заступнік людзей, абараняе іх ад злых духаў;
ДАЖБОГ – бог Сонца, дае людзям моц і здароўе;
ЯРЫЛА – бог вяснавой урадлівасці і кахання;
МАКАШ – багіня часу і лёсу людзей, апякунка жанчын і жаночых рамёств;
ЛАДА – багіня кахання, прыгажосці, апякунка шлюбу;
ЦЁЦЯ – багіня лета, урадлівасці сялянскіх палеткаў, дабрабыту і шчодрасці;
ЛЯЛЯ (ЛЕЛЯ) – багіня вясны;
ЗЬНІЧ – бог свяшчэннага пахавальнага агню;  
ДЗЯВОЯ – багіня цнатлівасці ;
КАЛАЯ – іншае імя Дзявоі;
ГОЖНЯ – іншае імя Дзявоі;
СЕВА – іншае імя Дзявоі;
ЛЮМБЕЛ – бог шлюбу;
ПАРАДЗІХА – жаночы пачатак жыцця;
КАЛЯДА – бог дастатку і ўраджаю;
КЛЯСКУН – бог Луны;
ПЕРАПЛУТ – бог весялосці, радасці і жартаў, хмелю;
ДЗЯНЬНІЦА – багіня ранішняга святла, вястунка Сонца;
КУПАЛА – боства ўрадлівасці, кахання;

Духі:

ГАРЦУКІ – духі, якія падуладны толькі Пяруну. Выконваюць яго загады

Сярэдні Мір

Багі Зямлі:

БЯЛУН – галоўны добры бог зямлі; у некаторых частках Беларусі Бялун з’яўляецца богам неба, параўноўваюць з Белабогам;
ЧУР – радавы бог; продак, які пасля смерці клапоціцца аб сваім родзе, ахоўвае ад злых духаў. Бог радавой уласнасці, ахоўнік мяжэй роду;
ШЧАДРЭЦ – бог весялосці, апякун святаў і гульняў моладзі;
ВЕЦЕР – бог ветру

Хатнія духі:

ДЗЯДЫ – духі продкаў, у якіх увасаблялася бессмяротная душа чалавека. Жывуць разам з нашчадкамі, дапамагаюць ім;
ХАТНІК – галоўны дух у сядзібе;
ДАМАВЫ – імя Хатніка ва ўсходніх рэгіёнах Беларусі;  
ЗЛЫДЗЕНЬ – шкодныя хатнія духі;
ПЯЧУРНІК – добры дух, які жыве дзесьці пад печчу, дапамагае гаспадарам;
КІКІМАРА – чалавекападобны жаночы дух;
ВЕШЧЫЦА – другое імя Кікімары;
ХЛЕЎНІК – дух, які жыве ў хлеве. Дапамагае добрым і працалюбівым гаспадарам;  
ЛАЗЬНІК – гаспадар лазні

Духі палей і агародаў:

ПАЛЯВІК – небяспечны дух, які можа мучыць людзей і жывёл;
ЖАЛЕЗНАЯ БАБА – злы дух, які ловіць і забівае дзяцей, пакінутых у полі без нагляду;
ПАДВЕЙ – дух віхору. Можа насылаць на людзей хваробу;
ТАЛОКА – апякунка жніва і ўрадлівасці;
СПОРЫШКА – дух жніва

Духі лесу:

ТУР – бажаство дзікіх звяроў;
ЛЯСУН – галоўны дух лесу;
ПУШЧАВІК – злы дух, які можа забіць чалавека, спаткаўшы яго;
КУПАЛЬСКІ ДЗЯДОК – добры лясны бог, спаткаць якога можна ў лесе на Купалле;  
ДАБРАХОЧЫ – бажаство лесу. Заступнік добрых людзей;
ГАЁВЫ ДЗЕД (ГАЮН) – назірае за парадкам у лесе, ахоўвае прыгажосць некранутых мясцін, сочыць за лесарубамі;
ГАЁЎКІ – унучкі Гаюна;
ЗАЗОЎКА – жаночы дух, які можа заманіць чалавека ў глыб леса;
КАДУК – злы дух балот, якому падпарадкоўваюцца многія духі лесу;
БАБА-ЯГА (ЯГІНЯ) – гаспадыня духаў і прывідаў, злая чараўніца. Але яна мае сілу толькі ўначы і толькі ў лесе;
ВУЖЫНЫ КНЯЗЬ – князь вужэй

Духі балот:

БАЛОТНІК – дух балот;  
АРЖАВЕНЬ – дух балот, вельмі лянівы і гадкі;
БАГНІК – дух балот, брат Балотніка і Аржаўня

Духі вады:

КНЯЗЬ РЫБ – гаспадар рыб, ахоўвае іх ад сетак рыбакоў;
ВАДЗЯНІК – чалавекападобны дух вады, гаспадар вадаёмаў;
ЦІХОНЯ – імя Вадзяніка, які жыве ў стаячай вадзе возера, калодзежа;
ВІРНІК – імя Вадзяніка, які жыве ў шпаркй вадзе малых рэк і ручаёў;
РУСАЛКІ – жаночыя духі, слугі Вадзяніка
КУПАЛКІ – іншае імя русалак;
ВАДЗЯНІЦЫ – іншае імя русалак;
ЛЯСКАТУХІ - іншае імя русалак;
КАЎКІ - іншае імя русалак;
АЗЯРНІЦЫ – жаночыя духі вадаёмаў. Могуць заманіць і утапіць чалавека;
БАЛАМУЦЕНЬ – дух вады, вельмі любіць жанчын. Можа зачараваць і заманіць жанчыну пад ваду, але ніколі не забівае і не забірае жанчын назаўсёды;
РАСАМАХІ – духі, у якіх ператвараюцца жанчыны, якія забілі сваіх дзяцей, а самі ўтапіліся;
ЯДЗЕРКА – гэта была прыгожая дзяўчына з залатымі валасамі і бровамі

Духі хвароб:

ВОСПА – злая старуха, якая насылае хваробу, пасля якой застаюцца на твары сляды;
ШЧАРБАЧКА – іншае імя Воспы;
РАБУХА - іншае імя Воспы;
РАБАЯ - іншае імя Воспы;
ПАРАЛІКІ – духі, ахвярамі якіх звычайна з’яўляюцца пажылыя людзі;
ЧУМА – жаночы дух у чорным адзенні, валодае вогненнымі стрэламі, якімі можа паразіць чалавека ў сэрца;
ХАЛЕРА – жаночы дух, які ходзе па зямле і насылае хваробы;
МОРАВАЯ ПАННА – чалавекападобны жаночы дух, насылае мор;
ЛІХАМАНКА – дух хваробы адпаведны яе назве;
ТРАСЦА – назва чарады духаў, якія насылаюць на людзей хваробы;
ХОНЬДЗЯ – іншае імя Ліхаманкі;
ШУНЯ – іншае імя Ліхаманкі

Ніжні Мір

ЧАРНАБОГ – бог цемры, зла і смерці;  
ВЯЛЕС – бог падземнага міру, захавальнік багацця і хатняй жывёлы. Апякун паэтаў, спевакоў і валхвоў;
ЖЫЖАЛЬ – бог агню, які жыве пад зямлёю;  
ОХ – добры бог, які можа дапамагаць людзям;
КЛАДНІК – падземны бог, які ахоўвае скарбы;
ЖЫЦЕНЬ – бог восені;
ЗЮЗЯ – бог зімы;
МАРОЗ – памочнік бога зімы


Багі Наві:

ПАЛЯНДРА – багіня смерці;
МАРА (МАРУНА, МАРЭНА) – багіня смерці і зімы;
ЯШЧАР - злы бог паморку ў выглядзе аграмаднай яшчаркі, бог зімы.
КАРАЧУН – бог смерці;
ПЯРЭПАЛАХ – бог, які палохае людзей

Зьміцер Скварчэўскі, кастрычнік 2005

[www]

Дарэчы, мяркуючы па прозвішчы, аўтар - наш - гарадзенскі яцвяг  

Он жмудин. Пятая колонна.  

[www]

Інфармацыя аб Менскім капішчы з "Энцыклапедыі гісторыі Беларусі" (том 5, ст.164)

Мінскае капішча – старажытнае славянскае свяцілішча ў Мінску. Праіснавала да пачатку 20 ст. Навуковае апісанне зрабіў М.С. Кацар. У 2-й палове 19 ст. уяўляла сабой абгароджаную з трох бакоў прамавугольную пляцоўку на беразе ракі Свіслач, дзе знаходзіліся чатыры культавыя прадметы: гранітны валун Дзед (лічыўся галоўным), вялікі дуб Волат, выкладзенае з невялікіх камянёў вогнішча – зніч Жыжа (Агонь), крынічка каля валуна (вада з яе лічылася цудадзейнай). Мясцовыя жыхары, негледзячына афіцыйнае вызнанне хрысціянства, ушаноўвала Мінскае капішча як святое месца. Валуну Дзеду ахвяравалі мёд, малако, віно, палатно. Дубу Волату неслі рушнікі і стужкі, якія развешвалі на ім на 33 дні; жалуды дуба лічыліся лекавымі. Агню прыносілі ў ахвяру жывёл: авечак, коз, свіней, курэйі пеўняў. Абслугоўвалі капішча так званыя чараўнікі (апошнія – бацька і сын Севасцеі), якія прадказвалі лёс, лячылі ад хвароб, налівалі святую ваду з крынічкі, давалі амулеты-абярэгі. Шмат ахвяраванняў даставалася чараўнікам: мяса бралі сябе, у вогнішча кідалі вантробы. У канцы 1880-х гадоў у сувязі са святкаваннем дзевяцьсотгоддзя хрысціянства на Русі гарадскія ўлады паспрабавалі закрыць Мінскае капішча як апошнюю апору язычніцтва (было разбурана і патушана вогнішча, спілаваны дуб), але канчаткова гэта было зроблена ў пачатку 20 стагоддзя. У наш час валун Дзед захоўваецца ў парку камянёў.



МІНСКІ КАМЕННЫ ДЗЕД

Параўнальна невялікі, але унікальны экспанат захоўваецца і дэманструецца ў Парку камянёў (аддзел “Камень у жыцці чалавека”), што месціцца ў Мінску ў мікрараёне Уручча. Гэта яйкападобны валун з ружавата-чырвонага граніту рапаківі вышынёй 1,25 метра, які нашы продкі называлі Дзед, ці Стары. Ён адметнага кіроўнага саставу і прынесены ў Беларусь ледавіком з паўднёвай Фінляндыі каля 110-130 тысяч гадоў назад. Раней валун ляжаў у цэнтры Мінска каля стадыёна “Дынама”, паміж вуліцамі імя Леніна, Ульянаўскай і Чырвонаармейскай (на былой вуліцы Лодачнай), на беразе Свіслачы. Трапіў у парк камень выпадкова: будаўнікі, якія ўпарадкоўвалі бераг Свіслачы, збіраліся закапаць яго на глыбіню больш як два метры. І знік бы назаўсёды гэты унікальны валун, калі б нашаму інстытуту не паведаміла пра яго журналіст Рэгіна Гамзовіч.
... Далей: http://belarus21.by/gazeta/article_browse.php?id=3947

[www]

Крыніца: http://io.com.ua/s4258

ЯК БЕЛАРУСЫ ПАГАНСТВА ПІЛЬНУЮЦЦА

Бог адзін, а канфэсіі — гэта болей прафэсіі. Паганства шанавала прыроду, лічыла ўсё жывым — і валун, і траву, і паветра, і ваду. Паганства пакланялася Тварбе Божай. Шмат якія паганскія багі ў хрысьціянстве сталі сьвятымі зь іншымі імёнамі. Да прыкладу, той самы Пярун-залатавус стаў Ільлём, які разьяжджае на вазку й пускае вогненныя стрэлы.

Паганства мае свае нацыянальныя асаблівасьці ў кожнага народу. Крывічы бадай што болей за ўсіх суседзяў захавалі паганскія карані, зь якіх цягнуцца ў вышыню даўніны й спрадвечча адметныя дрэвы й побыту, і сьветаўспрыманьня.

Кожную хату ахоўвае Хатнік. Трэба ведаць ягонае ймя, але не вымаўляць услых. На страху трэба насіць Цмоку яечню, каб Цмок ня ўгневаўся й не пусьціў гасподу дымам. У падпеччы жыве вуж, яго частуюць малаком.

Як пра добрых знаёмцаў кажуць пра Ярылу, Жыценя, Вададыха, Лесуна, Жыжу. Да нашых дзён, каб малы не абпёк палец аб агонь, папярэджваюць: жыжа — кусь. З марозу заходзячы ў хату прыгаворваюць: зьмёрз, як зюзя. А Зюзя — гэта галоўны мароз, у яго яшчэ дванаццаць братоў — Прагун, Траскун, Скварун, Пабягун, Цягун, Дрыгун, Крахкатун, Зьвягун, Маўчун, Казытун, Крутун, Шчыпун. І кожны па-свойму марозіць.

Трасца мае таксама дванаццаць сясьцёр — Трасавіца, Агнявіца, Зябавіца, Гнятавіца, Кархавіца, Глухавіца, Ламавіца, Пухлявіца, Жаўтавіца, Старгавіца, Глядавіца, Невідуха.

У адной асобе Кон, ад яго ўжо ідзе Скон. За сталом гаспадараць Ядун і Жор. Кажуць: напаў такі Ядун, што наесьціся не магу, ем і ем. Як нападзе Жор, сабаку б, здаецца, зжор.

Спрадвечныя сваім паганствам Дзяды. Гатавалася куцьця, гатаваліся клёцкі з душамі: сьценкі — клёцкі з дранай бульбы, а душа — з кручанага мяса ці, па-сучаснаму кажучы, з фаршу. Даўгія клёцкі зваліся сарокамі. У сароку ўторквалі душу з кавалачка сала. Некалькі сарок былі бяз душаў, а ў адной — срэбная манэтка. Трэба было ўгадаць, у якой сароцы манэтка гэтая.

Да гэтага часу чую мамін голас. Сядаем усёй сям’ёй за стол. Мама пачынае запрашаць:

Мароз, мароз, хадзі да нас куцьцю есьці!
І ты, грамок, на голы лес не грымі,
пачостку прымі!
І вы, Дзядочкі, хадзіце і з сабой
непамянёных вядзіце!

Стол і ў буднія дні быў сьвяточны. Пільнаваліся паганскіх прыкметаў. Нельга ў шапцы сядзець за сталом — цешча глухая будзе. Зьмятаеш стол на рог — гаспадарку на клін зьвядзеш. Нельга стол сьціраць, калі за ім сядзяць — будуць людзі заціраць. Зьляцеў нож са стала — мужчына сьпяшаецца, лыжка зьляцела — маладзіца. (Дарэчы, нельга было наліваць праз нож — піць адрэжа.) Калі хто здрыгануўся за сталом, воўк недзе ў лесе на ягоны сьлед наступіў.

Кот мыецца — госьці будуць. Кату яшчэ прыгаворваюць, падахвочваюць:

Заўхом рудa, ў чарапочку вада.
Заўхом рудa, ў чарапочку вада.

У Чысты Чэцьвер мыюцца да ўсходу сонца людзі, а крумкач сваіх дзяцей у крыніцы купае таксама да ўсходу сонца.

Віншавалі сваіх і суседзяў праз крысо кажуха, каб быў багаты й касматы. (Касматаму цяплей было некалі й пасьля.) Галаруч не віншавалі.

Чыста паганскае пажаданьне: будзь здарова, як карова, і багата, як зямля, і пладавіта, як сьвіньня. Маладзіцы нацяжку жадалі нарадзіць, як пукнуць.

Здаецца, нядаўна было. Выган каровы першы раз на пашу. Дапамагаў маме шкрэблам вычэсваць нашую Лысоню. Каб у схудалай за зіму каровы вароны не выскубвалі кузлакі поўсьці сабе на гнёзды. Да ўсходу сонца мама брала з крыніцы ваду, абмыць карове рогі й вымя. Лілі ваду праз шкляну — ад уроцаў. На Юр’я на дзеньніку ў варотах пасьцілалі дзедаў пояс, клалі два яйкі, іконку (кшчонае паганства). Карова выходзіла з хлява, пераходзіла пояс.

Ці яшчэ паганскі рытуал. Парасятка як прыносілі з базару, цёрлі аб печ, каб таўсты, як печ,быў; цёрлі аб заслонку, каб сала было, як заслонка; кармілі з патэльні, каб сьвіньня была гладкая, як патэльня; абносілі вакол ножкі стала, каб ад дому сьвіньня не адыходзілася. І ўсё гэтак і ставалася. Цяперашняе сала зусім тога смаку ня мае.

І ў нашыя дні, калі зельнік зь вядзьмарскім веданьнем свае справы зьбірае зёлкі, перш чым сарваць якую, просіць у яе дазволу ўзяць яе й кажа, для чаго яна трэба й каму дапаможа. Гэта камуністы й прыроду жывой не прызнавалі, і людзей за людзей ня мелі. Усёдазвол.

Меняет движение рек,
Высокие горы сдвигает
Советский простой человек.

Паназьмянялі рух рэчак, панассоўвалі горы, паасушылі балоты, павысеклі пушчы. Няма прытулку ні Вадзянікам, ні Лесунам. І цягнецца вынішчэньне ўсяго жывога. Нават валунам не даюць расьці. Уздоўж яшчэ лясных дарог валуны пафарбалі зь лёзунгамі: беражыце прыроду! Гэта ж не велікодныя яйкі. А калі прыняць валуны за велікодныя яйкі — іх трэба біць аб каменныя ілбы чыноўнікаў. Іх бы саміх пафарбаваць і дадаць лёзунгі: сьцеражыцеся бязмозглага чынавенства! Але цягам часу й пушчы абрастуць, і рэчанькі будуць поўныя, зь берагамі роўныя. Паганскія багі не пададуцца ў выгнаньне. Яны любяць крывічоў і заступяцца за іх.

І калі змушае лёс вагацца,
Дык трымаюцца за ўласны тын
Беларусы —
Кшчоныя паганцы,
Самаісныя, як пан бурштын.

[litwin]

to Nexus

"достаточно упомянуть хотя бы неизвестных в фольклоре других славянских народов божеств-олицетворений Ліолі (весны), Тіоці (лета), Жыценя (осени) и Зюзі (зимы), а также — подземного божества и божества лесных пожаров Жыжэля. С другой стороны, у прабелорусского населения Киевской Руси практически полностью отсутствует оригинальный богатырско-героический эпос, воспевающий наступательность и готовность к территориальной экспансии."
http://belintellectuals.eu/discussions/?id=88

[www]

У нас был свой защитнег - Соловей Разбойник  

[litwin]

…и откуда у здешних форумчан столько свободного времени?… Чтоб я так жил ©

Ндаа.. свабоднага часу ўвогуле не хапае... Таму хутка адкажу на некаторыя пытанні..

Наконт Велесавай кнігі й маёй здольнасці да тэлепатыі:
Гэтыя праві-наві сустракаюцца толькі ў Велесавай кнізе... Пакажыце мне калі ласка якую-небудзь крыніцу, дзе яшчэ гучаць гэтыя назвы..?? Безумоўна, гэтыя катэгорыі вы маглі знайсці не толькі ўласна ў Велесавай кнізе, а ў розных выданнях, артыкулах і г.д., у якіх прама ці ўскосна будзе падавацца спасылка на гэтую "кнігу"..

Наконт этноніма "расейцы": "Совсем тупо: слова «немцы», «русские» («рускiя» в белорусском варианте) являются этнонимами. Слово же «расейцы» переводится на русский как «россияне», А это НЕ является этнонимом" - упэўнены доказ... Цытата з майго адказу №89 "Шаноўны, "расейцы", "расійцы" - гэта беларускі экзаэтнонім, які сфарміраваўся ў 19 ст. у Цэнтральнай Беларусі...." Беларусы - гэта таксама этнонім, але чамусьці вы пішаце "белорусы"..?? Але мае паведамленні вы не чытаеце. :-/ Больш таго, этнонім "рускія" яшчэ спрэчны этнонім.. Ён раней належыў і беларусам, і ўкрайнцам.. Таму "расейцы" мне здаецца будзе больш правільным... і нейтральным. Я думаю гэтае пытанне ўжо вычарпана..

Астатняе потым.. (калі часу вольнага больш будзе..)

[GlaZik]

Хари кришна

[Belapol]

Вось спасылка на Традыцыйны каляндар. Раю ўсім, хто цікавіцца Традыцыяй і займаецца адраджэннем святочна-абрадавай спадчыны. Складальнік: Зьміцер Скварчэўскі. Крыніца: http://nordbelarus.mybb.ru/viewtopic.php?id=222

[Будимир]

В последних больших постах я увяз окончательно.
Жаль что тема потеряла свою актуальность

[PAVLIK_MOROZOV]

Шаноуныя сябры!Я вельмі рады, што у маім горадзе ёсць людзі якія падтрымліваюць веру нашых продкау і ганаруся такімі суайчыннікамі.Вы не пахілілі галавы пад націскам рымскіх захопнікау.У расейскай групы "Ария" ёсць вельмі прыгожая песня на гэту тэму "Крещение огнём" і у расейскай жа патрыятычнай групы "Коловрат" "Сябры Беларусы" якія вельмі падыходзяць да тэмы майго пісьма.Разам-мы вялікая моц,якую нішто не зможа спыніць.Няхай будуць з намі богі нашых продкау

[Будимир]

как вам такой факт
привожу цитату "Все так уже привыкли к тому, что православную традицию связывают с православным христианством, которое существует сейчас, что не замечают связанного с этим «НЮАНСА»! А «НЮАНС» заключается в том, что до проведённой патриархом Никоном в 7161-7164 летах от С.М.З.Х. (1653-1656 годах н.э.) реформы, восточная христианская традиция называлась ортодоксальной или правоверной! До реформы Патриарха Никона не было никакой ПРАВОСЛАВНОЙ ТРАДИЦИИ у этой религии! До этой реформы все последователи христианства назывались правоверными христианами, а не православными! Ибо ПРАВОСЛАВНАЯ ТРАДИЦИЯ всегда относилась к ВЕДИЧЕСКОМУ МИРОВОЗЗРЕНИЮ и поэтому поддержка западными Меровингами ПРАВОСЛАВНОЙ ТРАДИЦИИ до самого их свержения мажордомами-Пипинидами в лето 6188 от С.М.З.Х. (679 год н.э.) говорит о том, что ВСЕ СТРАНЫ ЗАПАДНОЙ ЕВРОПЫ были ПРОВИНЦИЯМИ ВЕДИЧЕСКОЙ СЛАВЯНО-АРИЙСКОЙ ИМПЕРИИ! "
источник "Россия в кривых зеркалах"

Левашев