Інфармацыя аб Менскім капішчы з "Энцыклапедыі гісторыі Беларусі" (том 5, ст.164)
Мінскае капішча – старажытнае славянскае свяцілішча ў Мінску. Праіснавала да пачатку 20 ст. Навуковае апісанне зрабіў М.С. Кацар. У 2-й палове 19 ст. уяўляла сабой абгароджаную з трох бакоў прамавугольную пляцоўку на беразе ракі Свіслач, дзе знаходзіліся чатыры культавыя прадметы: гранітны валун Дзед (лічыўся галоўным), вялікі дуб Волат, выкладзенае з невялікіх камянёў вогнішча – зніч Жыжа (Агонь), крынічка каля валуна (вада з яе лічылася цудадзейнай). Мясцовыя жыхары, негледзячына афіцыйнае вызнанне хрысціянства, ушаноўвала Мінскае капішча як святое месца. Валуну Дзеду ахвяравалі мёд, малако, віно, палатно. Дубу Волату неслі рушнікі і стужкі, якія развешвалі на ім на 33 дні; жалуды дуба лічыліся лекавымі. Агню прыносілі ў ахвяру жывёл: авечак, коз, свіней, курэйі пеўняў. Абслугоўвалі капішча так званыя чараўнікі (апошнія – бацька і сын Севасцеі), якія прадказвалі лёс, лячылі ад хвароб, налівалі святую ваду з крынічкі, давалі амулеты-абярэгі. Шмат ахвяраванняў даставалася чараўнікам: мяса бралі сябе, у вогнішча кідалі вантробы. У канцы 1880-х гадоў у сувязі са святкаваннем дзевяцьсотгоддзя хрысціянства на Русі гарадскія ўлады паспрабавалі закрыць Мінскае капішча як апошнюю апору язычніцтва (было разбурана і патушана вогнішча, спілаваны дуб), але канчаткова гэта было зроблена ў пачатку 20 стагоддзя. У наш час валун Дзед захоўваецца ў парку камянёў.
МІНСКІ КАМЕННЫ ДЗЕД
Параўнальна невялікі, але унікальны экспанат захоўваецца і дэманструецца ў Парку камянёў (аддзел “Камень у жыцці чалавека”), што месціцца ў Мінску ў мікрараёне Уручча. Гэта яйкападобны валун з ружавата-чырвонага граніту рапаківі вышынёй 1,25 метра, які нашы продкі называлі Дзед, ці Стары. Ён адметнага кіроўнага саставу і прынесены ў Беларусь ледавіком з паўднёвай Фінляндыі каля 110-130 тысяч гадоў назад. Раней валун ляжаў у цэнтры Мінска каля стадыёна “Дынама”, паміж вуліцамі імя Леніна, Ульянаўскай і Чырвонаармейскай (на былой вуліцы Лодачнай), на беразе Свіслачы. Трапіў у парк камень выпадкова: будаўнікі, якія ўпарадкоўвалі бераг Свіслачы, збіраліся закапаць яго на глыбіню больш як два метры. І знік бы назаўсёды гэты унікальны валун, калі б нашаму інстытуту не паведаміла пра яго журналіст Рэгіна Гамзовіч.
... Далей:
: 1 2 4 5 ... 24 Далее» Вниз