следующая тема »

[20 Июль 2025, 08:05:54]

Новости, реклама:

[20 Июль 2025, 08:05:54]

Новости, реклама:

[litwin]

"У 1990-х гадах у сувязі з нацыянальным рухам на Беларусь прыйшло і аднаўленне грэка-каталіцкай царквы. У выніку шматлікіх супрацiўленняў яно не развiлося ў масавы рух, але выхавала частку нацыянальнай эліты краіны, перш за ўсё моладзь у такіх гарадах, як Мінск, Магілёў і Гомель. Аднак развіццё беларускай уніяцкай царквы сустрэла перашкоду не толькі з боку рускага праваслаўя і дзяржаўнай адміністрацыі, але і з боку польскага каталіцызму і Ватыкана. Таму сёння грэка-каталіцкая царква не мае царкоўных будынкаў і асобнай царкоўнай іерархіi, так што беларускія ўніяцкія святары вымушаны супрацоўнічаць з украінскім уніяцкім епіскапатам. У 1993 годзе вядучыя колы нацыянальнага беларускага руху (палітыкі З.Пазняк і Я.Хадыка, пісьменнікі В.Быкаў, У.Арлоў і Р.Барадулін, літаратуразнаўцы А.Мальдзіс і В.Рагойша, гісторык А.Грыцкевіч, філосаф У.Конан, мастак А.Марачкін і публіцыст А.Сідарэвіч) звярнуліся з адкрытым лістом да парламента і кіраўніцтва Рэспублікі Беларусь з просьбай правесці перамовы з Ватыканам з мэтай прызначэння беларускага ўнiяцкага епіскапа або апостальскага адміністратара (гл. БЫКАЎ 1993: 3). Аднак кіраўніцтва ўніяцкімi прыходамi ў 1996 годзе было даручана не заслужанаму беларусу, як, напрыклад, апостальскаму візітатару А.Надсану або дэкану Я.Матусевічу, а паляку Я.Гаеку. Беларуская ўніяцкая царква, якая звяртае на сябе ўвагу перш за ўсё сваёй патрыятычнай дзейнасцю, у якасці літургiчнай мовы выкарыстоўвае царкоўнаславянскую і беларускую мовы, але ў пастырскай дзейнасці – выключна беларускую. Гэткім чынам яна заахвочвае рускую праваслаўную царкву таксама хоць часткова карыстацца беларускай мовай пад час набажэнства, у пастырскай дзейнасцi i рэлiгiйных публiкацыях. Хваляванне сярод праваслаўных выклікала зробленая ў 1990 годзе А.Матусевічам прапанова выкарыстоўваць у беларускай лiтаратурнай мове побач з кірылічным і лацінскі шрыфт.

Уніяцкая царква дзейнічае ў духоўным, педагагічным і публіцыстычным кірунках. У часопісе “Унія”, заснаваным у 1990 годзе, былі надрукаваны зборнікі малітваў Л.Гарошкі “Божым шляхам”, публіцыстыка і паэтычныя творы К.Сваяка, а таксама пераклад А.Надсана “Акафіст Божай Маці”. Успаміны К.Сваяка выйшлі ў друку як факсімільнае выданне, а гiсторыка-царкоўныя і гісторыка-мастацкія даследаванні Л.Гарошкі выйшлі ў асобным зборніку. Успаміны В.Адважнага былі перадрукаваны ў 1993 годзе ў газеце “Наша слова” (Мінск).  

Уніяцтва як сінтэз візантыйскай культурнай спадчыны, усходнеславянскай традыцыi і заходнiх культурных плыняў прапаноўвае сябе ў якасці нацыянальнай рэлігіі краiны, якая здаўна знаходзiцца памiж усходняй i заходняй культурнымi традыцыямi (гл. ПАЛЮЦКАЯ 1996: 21–27). Канцэпцыя беларускай нацыянальнай рэлігіі, якая магла развівацца насуперак клопатам польскага каталіцызму, натыкаецца таксама на вострае супраціўленне Маскоўскага патрыярхату і адмаўляецца замежнай аўтакефальнай праваслаўнай царквой."
http://kamunikat.fontel.net/www/knizki/brama/kraj3-4-2002/09.htm