следующая тема »

[24 Октябрь 2025, 11:48:35]

Новости, реклама:

[24 Октябрь 2025, 11:48:35]

Новости, реклама:

[litwin]

РАК-МІХАЙЛОЎСКІ Сымон Аляксандравіч (2(14).4.1885, в. Максімаўка Вялейскага пав. Віленскай губ., цяпер Маладачанскі р-н -- 27.11.1938, Менск, НКВД), грамадзка-паліт. дзяяч, публіцыст, перакладчык, паэт, пэдагог. У 1900-04 вучыўся ў Маладачанскай настаўніцкай сэмінарыі; настаўнічаў на Маладачаншчыне. У часе рэвалюцыі 1905-07 за распаўсюджаньне сацыял-дэмакратычнай літаратуры зьняволены на 3 месяцы ў Вялейцы, потым вымушаны зьехаць у Крым. У 1912 у Феадосіі скончыў пэдінстытут. Вярнуўся на Радзіму. Арганізоўваў бел. школы. Стаў членам БСГ. У 1914 мабілізаваны ў армію; ваяваў на Румынскім фронце. Пачаў публікавацца ў 1915 (артыкул «З думак у паходзе» ў «Нашай ніве»). Пасьля Лютаўскай рэвалюцыі 1917 у Менску. Узначаліў Цэнтральную вайсковую раду. З 1918 сябра Рады БНР. У 1918-20 жыў у Горадні, працаваў у бел. гімназіі. Рэгулярнай публіцыстычнай творчасьцю стаў займацца з 1919. У 1920-22 дырэктар Беларускай настаўніцкай сэмінарыі ў Барунах. Адначасова, з восені 1920, настаўнік Віленскай беларускай гімназіі. У 1922 абраны дэпутатам польскага сэйму. З 1923 сябра Цэнтральнай школьнай рады (з 1926 -- Галоўнай управы) ТБШ. З 1925 нам. старшыні ЦК БСРГ. З 1926 член КПЗБ. Рэдактар «Бюлетэня пасольскага клюбу БСРГ»; сябра Беларускага выдавецкага таварыства ў Вільні. Арыштаваны польскімі ўладамі у справе БСРГ 15.1.1927; Віленскім акруговым судом 22.5.1928 на «працэсе 56-ці» асуджаны на 12 гадоў турмы. Паводле рашэньня апэляцыйнага суду вызвалены ў 1930. Увайшоў у склад камітэту «Змаганьне». З-за пагрозы новага арышту ў кастр. 1930 перабраўся ў Менск. З лют. 1931 працаваў дырэктарам Беларускага дзяржаўнага музэя. У 1931-32 быў членам ЦВК БССР. Арыштаваны ГПУ БССР 16.8.1933 у справе «Беларускага нацыянальнага цэнтру». 9.1.1934 рашэньнем судовай калегіі ОГПУ СССР прысуджаны да расстрэлу; прысуд заменены на 10 гадоў лягераў. Адпраўлены на Салаўкі. 5.9.1937 этапаваны ў Менск; 14.11.1938 «асобай тройкай» НКВД БССР прысуджаны да расстрэлу. Рэабілітаваны 16.8.1956. У Маладэчне яго імем названа вуліца. Тв.: Гутарка аб беларускай мове. -- Менск, 1919; Страшны вораг: Кніжка пра гарэлку. -- Вільня, 1924; Прамовы дэпутатаў Беларускага пасольскага клюбу ў Польскім Сойме. Паводле соймавых стэнаграм. -- Вільня, 1924; Прамовы дэпутатаў соймавага клюбу Беларускай сялянска-работніцкай грамады. -- Вільня, 1926.

http://www.martyraloh.org/victim.asp?id=12960