следующая тема »

[13 Август 2025, 14:05:04]

Новости, реклама:

[13 Август 2025, 14:05:04]

Новости, реклама:

[litwin]

Дварчанін Ігнат Сымонавіч - беларускі грамадска-палітычны дзеяч, філосаф, літаратуразнаўца, паэт, настаўнік, удзельнік стварэння таварыства «Бацькаўшчына», старшыня Аб’яднання прагрэсіўных беларускіх студэнтаў у Празе, аўтар «Хрэстаматыі новай беларускай літаратуры»

Псеўд. І. Гудок, І. Ладанчук, крыпт. І. Д-н, І. Д.

З сям’і малазямельнага арандатара в. Погіры (в. Пецюкі – ?) Слонімскага пав. Гродзенскай губ. (зараз Дзятлаўскі раён). Сямігадовым пастушком пачаў наведваць мясцовую школу. У 1912 годзе скончыў Дзятлаўскую школу, атрымаўшы званне народнага настаўніка. У 1912-1915 гадах настаўнічаў у в. Хмяльніца на Слонімшчыне. З мая 1915 года быў у рускай арміі, восенню 1916 года – на Заходнім фронце, падпаручнік. З чэрвеня 1917 года знаходзіўся ў Мінску. Сябра БСГ, Цэнтральнай беларускай вайсковай рады. У канцы снежня 1917 года выехаў да бацькі ў Новачаркаск. Звольніўся з вайсковай службы і атрымаў статус бежанца. З сакавіка 1918 года сакратар культурна-асветніцкага аддзелу Белнацкама ў Маскве. Сябра БПСР. Браў актыўны ўдзел у нарадзе настаўнікаў школ Беларусі 21-23 ліпеня 1918 года. Са жніўня 1918 года працуе на радзіме, дзе ператварыў пачатковую школу ў в. Пецюкі ў беларускую. У 1919 годзе пад час навучэння на Віленскіх беларускіх настаўніцкіх курсах як эсэраўскі актывіст быў арыштаваны польскімі ўладамі і накіраваны ў лагер для інтарнаваных у Беласток, адкуль збег і прыехаў у Мінск, дзе быў залічаны студэнтам беларускага педінстытута. Са снежня 1920 года да ліпеня 1921 года ў Вільні. Працаваў вартаўніком, пісарам у канцылярыі беларускага аддзелу ў Дэпартамянце асветы, настаўнікам у м. Свір Свянцянскага павету. У 1921 годзе здаў экстэрнам экзамены за курс Віленскай беларускай гімназіі. Выконваў даручэння Віленскага БНК, Цэнтральнай беларускай школьнай рады. Летам 1921 года накіраваны БНК у Латвію, дзе чытаў лекцыі па беларусаўзнаўству на настаўніцкіх курсах у Дзвінску. Удзельнічаў у стварэнні культурна-асветніцкага таварыства «Бацькаўшчына», уваходзіў у яго кіраўніцтва. У якасці прадстаўніка таварыства ўдзельнічаў у верасні 1921 года ў беларускай канферэнцыі ў Празе. Быў накіраваны ТБШ на вучобу ў Пражскі Карлаў універсітэт на гісторыка-філалагічны факультэт, які скончыў у 1925 годзе. У 1926 годзе абараніў дысертацыю на тэму «Францішак Скарына як культурны дзеяч і гуманіст на беларускай ніве». У 1924 годзе стварыў у Празе арганізацыю Незалежных сацыялістаў. Быў старшынём Аб’яднання прагрэсіўных беларускіх студэнтаў у Празе, сябрам Беларускай рады, рэдактарам “Бюлетэня Аб’яднання беларускіх студэнцкіх арганізацый” і часопісу “Перавіасло”. Пасля вяртання ў Вільню ў 1926 годзе актыўна ўключыўся ў мясцовы беларускі нацыянальны рух, прыхільнік яго леварадыкальнага крыла. Сябра БСРГ. Працаваў сакратаром Беларускага выдавецкага таварыства, з 1927 года - настаўнікам літаратуры Віленскай беларускай гімназіі. Склаў і выдаў у 1927 годзе «Хрэстаматыю новай беларускай літаратуры». З 1927 года супрацоўнічаў у часопісах «Родныя гоні», «Маланка», рэдактарам газеты «Народны звон». У 1928 годзе быў абраны ў польскі сейм ад спісу № 39 «Змаганне за інтарэсы работнікаў і сялян» па выбарчаму округу № 61: Навагрудак. Сябра Беларускага рабоча-сялянскага пасольскага клубу «Змаганне». Сябра створанай у сакавіку 1929 года Галоўнай управы ТБШ. У 1930 годзе быў арыштаваны польскімі ўладамі. 12 студзеня 1930 года асуджаны на працэсе па справе беларускага клубу «Змаганне» агулам на 8 год турмы. У тым жа годзе беспаспяхова паўторна вылучаўся на выбарах у сейм ад Беларускага сялянска-работніцкага блоку. Прыгавор адбываў у Равічу, дзе ўступіў у турэмную ячэйку КПП. Вызвалены 15 верасня 1932 года ў выніку абмену палітвязнямі паміж СССР і Польшчай і пераехаў у Савецкую Беларусь.

http://harodnia.com/sl021.php