Как полонизированные литовцы Гродненщины жили с соседями литовцами ещё не утратившими своё национальное самосознание:
«ў нашых мясцінах, туды пад Радунь ці каля Яўсевічаў, жывуць літоўцы, іх мясцовыя жыхары называюць барцякі. Праўда, найменьне гэтае з адмоўнай канатацыяй, накшталт кацапы, хахлы. Тутэйшыя, да якіх належаць і мае найбліжэйшыя сваякі, адрозьніваюць сябе ад барцякоў, яны больш схіляюцца да польскасьці, але гавораць, як самыя прызнаюцца, папросту. Мая прабаба нябожчыца Юзэфа, якая паходзіла зь Яўсевіч, расказвала: «Бывала, як выйдуць касіць, па адзін бок Дзітвы нашы, а па другі – барцякі. Нашы хлопцы кашулі ў порткі ўдзявалі, а барцякі зьверху падпяразвалі. Таму барцяка адразу пазнаеш». А баба Марыя, калі ганіла чый густ, казала: «Адзелася, як барцянка!» Лічылася, што барцянкі апранаюцца ярка і безгустоўна. Барцяком не адмаўлялі ў заможнасьці, працавітасьці, яны трымалі шмат скаціны, птушак, але казалі, дзей у барцякоў брудна ў хаце, што яны могуць у хаце трымаць скаціну, курэй. Нашы таксама бралі жыўнасьць у хату, але толькі ў вялікія маразы.
Шлюбы паміж нашым бокам і барцякамі былі ня частыя, але звыклыя. Казалі: «За барцяка пайшла». Або: «Барцянку ўзяў». У нас у Дамэйках жыла адна барцянка, з-пад Радуні, і адзін барцяк. Барцянка была замужам за дзедавым хросным сынам, кожны дзень прыходзіла да нас па ваду і называла дзеда «крышчоны». Барцяк жыў на другім канцы вёскі, меў кепскі характар, і часам я чуў ад бабулі: «От бэрць халерны!» Яшчэ трэба заўважыць, што паміж барцякамі і рэштаю тутэйшага насельніцтва зусім няма рэлігійных адрозьненьняў. У нашых ваколіцах карэнных праваслаўных няма наагул. Была адна, зь іншага боку Лідчыны, дык яе (бо не каталічка) называлі «саветкаю». А калі мая маці выйшла замуж за бацьку, які паходзіў з Касьцюковіцкага раёну, тады ўсе казалі: «Пайшла за кацапа».
…мясцовае насельніцтва гэткае «патайное», што звонку сягнуць углыб «мэнтальнасьці» бадай што немажліва. Існуе пэўная «герархія даверу», якую можна апісаць паступенна: 1) «палякі»; 2) католікі («палякі» і «барцякі»); 3) тутэйшыя (у купе з праваслаўнымі); 4) чужыя («саветы», «немцы» і г. д.)...
Карта расселения балтов:
Голосование
: 1 ... 80 81 83 84 ... 87 Далее» Вниз