Літва
Гістарычныя паэмы, балады, пераклады
http://www.pawet.net/library/v_literature/sudnik/04/%D0%9B%D1%96%D1%82%D0%B2%D0%B0.html#_Toc294685813Ад аўтара
У гэтую кнігу ўвайшлі паэмы, балады і пераклады "ліцвінскай" тэматыкі. У іх адлюстраваны розныя падзеі з гісторыі нашага народа ў "ліцвінскую" эпоху, г. зн. у тыя часы, калі нашы продкі або яшчэ толькі фармавалі этнас ліцвінаў, або ўжо мелі сваю дзяржаву Вялікае Княства Літоўскае, або ганарова неслі памяць пра яго і марылі пра яго адраджэнне. Большасць твораў, уключаных у кнігу, дзе-небудзь друкавалася, але ёсць і пераклады, якія публікуюцца ўпершыню.
Дзе гулялі на прыволлі
Зубр, і тур, і лось рагаты,
Жыў народ на вольнай волі,
Жыў свабодна і багата.
Летаў тысячу мо будзе,
Трохі болей, трохі меней,
Літвой звалі сябе людзі,
А людзей была не жменя.
Племя моцнае між балтаў,
Плугам слаўнае і мечам,
I дайнаўцаў, і жэмайтаў
Не раз клала ў грозных сечах.
Давыд Гарадзенскі
Коціцца хваля тэўтонскай навалы,
Жмудзь у агні, а жмудзіны ўцяклі,
Першай на ворага шляху ўставала
Горадня — горад ліцвінскай зямлі.
Каміла Эмілія Макрэцкая. 1919 год або Песня пра Літоўска - Беларускія дывізіі
І куды не паверне ён сваіх воч,
Крывёй і пажарамі свеціцца ноч.
Крылы ў анёла абвіснулі ўскрусе,
Няма чаго Богу нясці з Беларусі.
Вялікі беларускі вучоны, рэктар універсітэта ў Сант-Яга дэ Чылі, лідскі шляхціц, удзельнік паўстання 1831 года Ігнат Дамейка пасля больш чым паўстагоддзя эміграцыі ў 1887 годзе наведаў радзіму. Дамейка выступіў у Кракаўскім Ягелонскім ўніверсітэце, дзе яму ўладаю імператара Франца Ёзафа І была нададзена годнасць ганаровага доктара медыцыны. У дыпломе ўказана нацыянальнасць Ігната Дамейкі "ліцвін". Гэта адзін з апошніх выпадкаў афіцыйнага пісьмовага прымянення ў адносінах да беларусаў нацыянальнага вызначэння "ліцвін"
Як шмат чаго сплыло, сцякло, не стала,
Сыходзіў век адчайнага змагання,
Літва Вялікая, як свечка, дагарала,
Крывёю сцёкшы ў трэцяе паўстанне.