следующая тема »

[26 Апрель 2024, 08:49:52]

Новости, реклама:

[26 Апрель 2024, 08:49:52]

Новости, реклама:

[Pczaljar]

Беларуская мова -все еще не стабильна и это вызывает затруднения. Вот сегодня на мове читаю статью о вреде канадского золотарника, читал и раньше на мове. Но там писали так как в русском языке ЗОЛОТАРНИК КАНАДСКИЙ только ЗАЛАТАРНИК КАНАДСКИ в принципе понять не сложно   золотарник есть и обыкновенный который испокон веков у нас рос. Иногда называют золотая розга. Но в принципе понятно о чем речь. Добавка Канадский так же понятно что речь идет о растении подобном но инвазионном с другого континент а. И вдруг читаю новую статью на мове о нем и название СУМНИК КАНАДСКИ ?  Если б не фото в статье век бы не понял о чем речь идет. Не , я понимаю, кто то прикинул, что это растение часто садят на кладбищах как цветы ну и вот вам ассоциация для создания названия, возможно даже это название красивее но закрепится ли оно в мове? И кто определяет нужно ли новое название и кто эти названия придумывает?

Это далеко не единичный пример, кому не лень поищите Красную Книгу Беларуси на беларуском языке издание последнее и издание 20 лет назад. Половина названий растений и животных поменялась. Кто это придумывает и утверждает?

[Чеслав Дембицкий]

И кто определяет нужно ли новое название и кто эти названия придумывает?

Это далеко не единичный пример, кому не лень поищите Красную Книгу Беларуси на беларуском языке издание последнее и издание 20 лет назад. Половина названий растений и животных поменялась. Кто это придумывает и утверждает?

Палякі. Палякам патрэбна адарваць белмову ад маскалёў. Але як ня намагаюцца, нічога не атрымоўваецца - беларусы ня хочуць размаўляць па беларускі!

З украмовай тое самае - яе змяняюць, каб не была падобная ні на якую мову...

[Pczaljar]

Палякі. Палякам патрэбна адарваць белмову ад маскалёў.

Чесю, ты стремительно меняешься. Недавно как появился то собирался усих маскалёу повесить и вдруг такое пишешь. Может кто то украл твой пароль на форуме?
Или ты и не за усход и не за захад?
так теперь нельзя, нужно выбирать , а то пропадешь

[Чеслав Дембицкий]

Палякі. Палякам патрэбна адарваць белмову ад маскалёў.

Чесю, ты стремительно меняешься. Недавно как появился то собирался усих маскалёу повесить и вдруг такое пишешь. Может кто то украл твой пароль на форуме?
Или ты и не за усход и не за захад?
так теперь нельзя, нужно выбирать , а то пропадешь

Хацеў сказаць украінскую прымаўку пра расейца і шыбеніцу, але ня скажу: рашэннем белсуда яны прызнана экстрэмісцкай!

[redbird]

СУМНИК КАНАДСКИ

Ну вапшчэ. Па-руску таксама дзве назвы, караул. 

Хацеў сказаць

За аблуднаю авечкай пастыр добры прыглядае і больш каштуе тая авечка, чым паслухмяны статак.
Радзіма чакае, кліча сына свайго з аблуды з надзеяй.

[Чеслав Дембицкий]

Бачна, што Пчаляр з такіх, якіх крытыкаваў вялікі беларускі паэт Язэп Лёсік!


И.о. председателя Рады БНР (1918-1919) Язэп Лёсик в статье «Нацыянальны ўціск» (1917 год):

«Дошло до того, что на крестьянском съезде крестьяне перед всем миром отреклись от самих себя, и от языка своего, и от всего белорусского. “Не нужно нам белорусов, долой белорусов!” – кричали крестьяне и учителя-белорусы, сжимая кулаки и сверкая глазами. Достаточно было произнести слово белорус, чтобы все засуетились, заревели, как тот бык от красной тряпки. Особенно старались учителя, или, как их называют у нас, наставники. Нужно было заговорить об белорусчине, как они буквально начали реветь, как то неразумное быдло, унюхав кровь…»

Впервые опубликовано в газете «Вольная Беларусь» (1917 год, №2, 11 июня).

Цитируется по: Лёсік Я. Творы: Апавяданні. Казкі. Артыкулы / Уклад., прадм. і камент. А. Жынкіна. – Мінск: Мастацкая літаратура, 1994. С. 133.


Язэп Лёсік правільна назваў такіх людзей польскім словам "быдла"!

[Pczaljar]

Язэп Лёсік правільна назваў такіх людзей польскім словам "быдла"!

От хама слышу

[Чеслав Дембицкий]

Язэп Лёсік правільна назваў такіх людзей польскім словам "быдла"!

От хама слышу

А самае дрэннае, што такіх "беларусаў" - большасць ў краіне!

Гэтыя "беларусы" ня размаўляюць па беларуску, ня аддаюць сваіх дзяцей в беларускамоўныя клясы, ня носяць свае народнае адзенне - вышыванкі.

Па падліку центру пры Адміністрацыі Прэзідэнта на беларускай мове размаўляюць 2 % насельніцтва Беларусі, на трасянцы - 40% насельніцтва, на польскай мове - да 10%, на маскальскай акупацыйнай мове - больш за 90% насельніцтва Беларусі!

Гэтыя людзі ня павінны звацца беларусамі, гэта здраднікі, пошасць, язва на твары нашай Беларусі!

Толькі прыняцце законаў аб чысціні мовы, як гэта зроблена ў Украіне, можна вярнуць нам, беларусам, нашу мілагучная беларускую мову!

[Burlak]

“Не нужно нам белорусов, долой белорусов!” – кричали крестьяне и учителя-белорусы, сжимая кулаки и сверкая глазами.

Выдумки, гипербола. Ну прям горячие финские парни.
Может это были поляки?

[Pczaljar]

Толькі прыняцце законаў аб чысціні мовы, як гэта зроблена ў Украіне, можна вярнуць нам, беларусам, нашу мілагучная беларускую мову!

Ага. Тольки бизун пазастауся

[Бацькiн сын]

Толькі прыняцце законаў аб чысціні мовы, як гэта зроблена ў Украіне, можна вярнуць нам, беларусам, нашу мілагучная беларускую мову!

Ага. Тольки бизун пазастауся

Только он и поможет! Если подлый народишко закочевряжится, не захочет говорить на мілагучнай, то пара раз бизуном у плечы от ахвицера "моунай палицыы" быстро настроят его на патриотический лад.

Выдумки, гипербола. Ну прям горячие финские парни

Зря смеётесь. Эти горячие "финнские парни" осенью 39-го польских осадников целыми семьями вырезали.

[Чеслав Дембицкий]

“Не нужно нам белорусов, долой белорусов!” – кричали крестьяне и учителя-белорусы, сжимая кулаки и сверкая глазами.

Выдумки, гипербола. Ну прям горячие финские парни.
Может это были поляки?

Не, гэта продкі сучасных маскалямоўных "беларусаў". Як іх дзяды не хацелі станавіцца беларусамі, так і зараз гэтыя здраднікі сваіх дзяцей у беларускія клясы ня аддаюць. Такіх многа было, здраднікаў беларускай айчыны:


Из статьи «Народы балтийских краёв и Литвы», английский журнал «The round Table» за март 1918 года:

«Следующий случай хорошо характеризует позицию белорусов в отношении поляков. В апреле 1917 года Белорусский крестьянский конгресс в Минске высказался против автономии Беларуси и за её непосредственную принадлежность к России. «Настроение, царившее на конгрессе, - пишет один польский журнал, - проявляется в том, что одному из ораторов не было разрешено выступать по-белорусски, а сторонники автономии перебивались криками «Мы не желаем автономии, автономия навязанная «панами» (польскими землевладельцами), чтобы держать нас под своей властью и не дать нам земли и т.д.». Противоестественная ненависть белорусских крестьян к идее белорусской автономии рождается от обиды на польскую политику крупных землевладельцев и от страха перед возможностью перехвата власти в автономной Беларуси польскими реакционными элементами».

[Burlak]

Зря смеётесь. Эти горячие "финнские парни" осенью 39-го польских осадников целыми семьями вырезали.

Финские парни такие. Людская молва приписывала белофинам немыслимые жестокости. Якобы они распиливали живых людей пилами пополам. Обычно этим грешили китайцы.
Добавлено: 16 Октябрь 2018, 19:46:18

Як іх дзяды не хацелі станавіцца беларусамі, так і зараз гэтыя здраднікі сваіх дзяцей у беларускія клясы ня аддаюць.

Была бы Беларусь, как Татарстан, то всех бы заставили в своей республике изучать татарский язык. "Да будь ты хоть негром преклонных годов" - заставят.

[Pczaljar]

Зря смеётесь. Эти горячие "финнские парни" осенью 39-го польских осадников целыми семьями вырезали.

Вот это вы наговариваете ИМХО
Не было такого, во всяком случае тут у нас насколько знаю семьи не трогали , убивали пана, очень редко (-документов у меня нет но слышал от местных) в имении Рудава убили пани а пана не тронули, говорили пани очень вредная была а пан хороший Ну и в Малой Берестовице убили И Пана и Пани но не детей это точно. Хотя вроде и не было у Волковыцких детей то?  
Но фактически всех кто убивал немцы расстреляли в 1941г. как коммунистов- хотя там больше любителей выпить было чем коммунистов. ИМХО В д. Старинцы эти мужики в лес попрятались от немцев, так те взяли их семьи в заложники и обьявили, что через три дня расстреляют в т.ч. детей. Ну мужики сдались сами и их расстреляли а семьи остались.

[Burlak]

Современные россияне воспринимают нынешнюю Финляндию как тихую, мирную, нейтральную страну, которая никого не обижает и со всеми дружит. Увы, такой она была не всегда! 26–27 апреля исполняется очередная годовщина трагического, но малоизвестного в наши дни события — уничтожения финскими националистами русского населения города Выборга в 1918 году

Скрытый текст (нажмите, чтобы показать/спрятать)

Русские — «козлы отпущения»  Финляндия вошла в состав Российской империи в 1809 году. Вошла на особых условиях — финнам была дарована широчайшая автономия во внутренних вопросах. Благодаря этому большую часть XIX века отношение финнов к русской власти было достаточно спокойным. Однако с конца XIX века ситуация изменилась в худшую сторону. Царское правительство начало проводить в Финляндии политику «русификации». Среди финнов росло недовольство, которое прорвалось наружу после революции 1917 года.
В январе 1918 года в Финляндии, как и во всей бывшей Российской империи, стало разгораться гражданское противостояние между красными и белыми. Именно с этого момента русофобия в Финляндии приняла наиболее радикальные формы. Ее застрельщиками стали финские националисты, сражавшиеся в белых отрядах. Как пишет финский историк Каремаа: «Во время Гражданской войны в Финляндии за разжигаемой русофобией, как представляется, стояло желание белых сделать русских козлами отпущения за все жестокости и тем самым обосновать собственные идеи… Жестокую правду о братоубийственной войне пытались замаскировать якобы идеологической борьбой в защиту западной культуры от русских, объявленных заклятыми врагами…»
Проще говоря, белофиннам, чтобы отвлечь население от внутренних проблем, нужна была внешняя угроза. И такой угрозой объявили Россию и русских. В итоге ненависть привела к открытым этническим чисткам. Русское население в Финляндии уничтожалось местными националистами, независимо от того, сочувствовало ли оно красным или белым. Так, в Таммерфорсе (Тампере) после его взятия белыми 6 апреля 1918 года убили около 200 русских. Однако это были еще цветочки. Куда более кровавую расправу финские «патриоты» устроили 26–27 апреля 1918 года над русскими жителями Выборга…


                                 Хорошо, что финны не дошли до ПетроградаПосле того как белофиннам удалось выбить красных из города, победители организовали расправу над всем русскоязычным населением. Число жертв массовых казней оценивается в 1000 человек, причем абсолютное большинство из них были мирными жителями, не принимавшими никакого участия в Гражданской войне. Финские «патриоты» убивали даже детей. Так, в списке убитых в Выборге русских числятся Александр Смирнов (9 лет), Андрей Чубриков (13 лет), Николай Наумов (15 лет) и т. д.

https://www.liveinternet.ru/users/gallinnika/post391270230/

[Бацькiн сын]

Вот это вы наговариваете ИМХО. Не было такого, во всяком случае тут у нас насколько знаю семьи не трогали...

В основном не трогали, это правда, но бывало по разному. Вобще эти факты старательно замалчиваются, что для власти естественно. Но такие расправы были практически везде по Западной Беларуси - в современной Гродненской области это были повяты Гродно, Щучина, Волковыска и Слонима. Наиболее известные случаи расправ около Гродно - Лерыполь, Будовля, Жидомля, Скидель, Юревичы, Квасовка, Индура, Адамовичи, Кудевцы, Калеты, Сопоцкин.

Ненависть к польским колонистам местных беларусов понять можно, она копилась годами - Коссовский расстрел, пацификации, отъём земли, религиозная дискриминация и т.д. и т.п. РП в оккупированной Зап.Беларуси совершила полный фашистский набор преступлений против человечности. НО такие зверские расправы над поляками оправдывать ни чем нельзя и про них мы должны писать, и говорить слова покаяния на государственном уровне. Надо признавать свои преступления, но и не забывать про чужие. К тому же находились беларуские люди, которые спасали польских колонистов от расправ -  в деревне Саволевка, под Гродно, установлен памятный знак, на котором написано: «З удзячнасцю беларусам, жыхарам вескі Саволеўка, якія ў верасні 1939 года ратавалі польскіх суседзяў. Сем’і асаднікаў з Будоўлі, Лерыполя і Ракіце».

А на Подляшье, во время геноцида АК православных беларусов в 1946 году, польские соседи своих беларуских соседей не спасали, а жгли и расстреливали...

Советы, кстати, в своей обычной манере, с польскими колонистами обошлись довольно мягко:

С 1921 по 1939 год в западную Беларусь переселилось 320 тыс. осадников (отставных польских военных) и членов их семей (Michał Bronowicki (2007)

С октября 1939 по июнь 1941 года из Западной Беларуси было депортировано 120 тысяч человек, подавляющее большинство которых — польские офицеры, чиновники, полицейске, паны, жандармы, фабриканты, тюремная охрана, осадники (польские колонисты, которых селили, чтобы разбавить этнический состав белорусских земель), члены шовинистических организаций и польских буржуазных партий с семьями (Рижский мир в судьбе белорусского народа. 1921-1953 гг. Кн. 2. Минск, 2014. С. 38).

Т.е. из 120 000 выселенных осадники составляли только какую-то часть, можно смело сказать, что большинство оставшихся в живых из 320 000 осадников репрессий избежали.

Из докладной записки наркома внутренних дел Лаврентия Цанавы секретарю ЦК КП(б)Б Пантелеймону Пономаренко от 21 февраля 1940 года: «Окружающие крестьяне в западных областях к выселению осадников и работников лесной сторожевой охраны отнеслись положительно, сами вызывались помочь хозяйственным тройкам по учёту оставшегося имущества в хозяйствах выселяемых и охотно предоставляли свой гужевой транспорт для доставки выселяемых к пунктам погрузки. Среди крестьян также зафиксированы многочисленные высказывания и пожелания о выселении кулаков из западных областей БССР. Одновременно отмечены положительные настроения среди выселяемого контингента по поводу их выселения, объясняя это тем, что окружающие крестьяне на местах к ним враждебно относятся за их деятельность в прошлом»

[redbird]

большинство оставшихся в живых из 320 000 осадников репрессий избежали.

Я не ўпэўненая, што яны ацалелі, але точна гэтага нельга сказаць. Напрамак вашага капання адобраны.

[Бацькiн сын]

Я не ўпэўненая, што яны ацалелі, але точна гэтага нельга сказаць.

Тогда шла война и уцелеть вобще удавалось не каждому, тех поляков могли и нацисты потом расстрелять. Но я уверен, потому что многократно сталкивался в 90-х с такими уцелевшими, что большинство просто уехало назад в Польшу.

Про жизнь православных под польской оккупацией. Из книги "Беларусь в исторической, государственной и церковной жизни" (Буэнос-Айрес, 1966) архиепископа Афанасия (в миру Антон Викентьевич Мартос, род. в деревне Завитая около города Несвижа Минской губернии)

"Государственные власти(Польши)... белорусской национальности вообще не признавали. При выдаче документов белорусам графа "национальность" не заполнялась. То же самое делали с анкетами во время народной переписи, производившейся каждые десять лет. По программе польского правительства белорусы являлись объектом полонизации, а Западная Беларусь называлась "Крэсамi Всходнiмi" - т.е. восточными окраинами Польши. Другие национальности признавались". "... польские власти закрыли все церкви в учебных заведениях, госпиталях и тюрьмах; отняли у православных более 100 приходских церквей, некоторые отдали католикам, а часть оставили закрытыми; более десятка церквей разрушили. Из 13 мужских и женских монастырей довоенного времени осталось 5. Остальные 8 монастырей (6 мужских и 2 женских) переданы католикам или использованы на государственные нужды. Особенно пострадали в этом отношении Подлясье и Холмщина. Земли и многие дома монастырские и церковные были конфискованы..."

[паляўнічы на пярэвараценя]

Анхела Эспiноса: «Каб пачаць цаніць сваё, беларусам патрэбны добрыя словы ад чужынца»

Аднойчы Анхела Эспiноса Руiз, iспанская дзяўчынка, закахалася ў беларускую мову — ды так, што ўзяла i вывучыла яе. Цяпер Анхела пiша на беларускай вершы i робiць пераклады Максiма Багдановiча на iспанскую. Дзяўчына расказала Kvadrat.io, чаму валоданне беларускай мовай — гэта вельмi карысны бонус для любога чалавека, якiя ў беларусаў ёсць агульнанацыянальныя комплексы i за якi беларускi футбольны клуб яна заўзее.

«Я гаварыла з люстэркам, каб чысціць сваю фанетыку па-беларуску»

Скрытый текст (нажмите, чтобы показать/спрятать)

 Як так здарылася, что ты стала вывучаць беларускую мову? Колькi часу ты затрацiла на гэта?

Па-першае, час не затрачаны — гэта была інвестыцыя. Валоданне беларускай мовай аказалася надзвычай каштоўнай здольнасцю ў маім жыцці. Як філолаг, як літаратар і як чалавек, магу сказаць, што я б не развівалася такім чынам, калі б не вывучыла беларускую мову. Наконт пытання часу, гэта залежыць ад таго, як мы разумеем паняцце «валодання мовай». Я магла падтрымліваць прымітыўную размову і праз месяц, але пачала размаўляць свабодна ўжо крыху пазней (прыкладна праз пяць ці шэсць месяцаў), як і пісаць вершы (напэўна, ужо праз год).

— Ты палiглот. Цi ёсць у цябе нейкiя парады для людзей, якiя хочуць вывучыць новую мову? Можа, у цябе ёсць свая методыка?

Я б хацела, бо тады магла б яе запісаць і стаць мільянерам. Нямала хто з маіх знаёмых, сваякоў і сяброў, стараўся «рабіць тое, што робіш ты, Анхела», каб вывучыць розныя мовы. І, натуральна, тое, што дзейнічае на мяне, для іх абсалютна не працуе — кожны чалавек мае свой асабісты стыль навучання. Таму няма ўніверсальных рэцэптаў для вывучэння замежнай мовы. Я імкнуся шукаць доступ да максімальнай колькасці сапраўдных матэрыялаў і жывой практыкі. Чараўніцтва не бывае: гэта праца, праца і яшчэ раз праца над сабой. Я вунь гаварыла з люстэркам, каб чысціць сваю фанетыку па-беларуску. А, праўда, нешта агульнае ёсць: я кожны раз імкнуся пісаць паэзію на кожнай новай мове, якую вывучаю, калі даходжу да пэўнага ўзроўню валодання. Мяркую, пісанне лірычных твораў дае асаблівае разуменне, альбо лепш, адчуванне мовы, якога амаль немагчыма дасягнуць іншымі шляхамі. Але і гэта, падазраю, не для ўсіх.

— Ты пiсала: «Я ведаю больш за дзясятку моваў. Кожны раз, калі пераходжу на іншую мову, у мяне змяняюцца голас, жэсты і нават крыху характар». Як ты змяняешся, калi размаўляеш па-беларуску?

Мне вельмі цяжка самой сказаць, бо гэтыя змены заўважаюць іншыя людзі, а не я сама. Я заўжды размаўляю, як выходзіць, натуральна, і то сям’я ці сябры, якія бачылі пераходы на розныя мовы, звярнулі на гэта ўвагу.

— Як мова ўплывае на творчасць? Напрыклад, на беларускай хочацца пiсаць вершы, а на iспанскай — авантурныя раманы. Як у цябе?

Я некалькі год пішу выключна па-беларуску, так што лічу сябе, на дадзены момант, аднамоўным аўтарам. Раманы я не пішу, нават авантурныя, хаця ёсць задума для аповесці ў жанры sci-fi. Усё затое па-беларуску.

«Пытаннi беларусаў пра мову сведчаць аб комплексах непатрэбнасці і непаўнавартасці»
— Давай глядзець праўдзе ў вочы: ты размаўляеш на беларускай мове лепш, чым многiя беларусы. На жаль, гэта наша рэчаicнасць. Цi не ўзнiкала ў цябе пачуццё, што вывучэнне беларускай мовы — як вывучэнне латынi: прышпiльна, але на гэтым амаль нiхто не размаўляе?

Гэта вашая праўда, і я паважаю вашае меркаванне, але я бачу рэчаіснасць зусім не так, як тут яна апісаная.

Па-першае, я не гляджу на тое, хто размаўляе «горш», а хто «лепш», не асуджаю людзей за памылкі ці ваганні і радасна вітаю кожную беларускамоўнасць, і нават трасянку. Калі камунікацыя атрымліваецца — гэта акурат галоўнае, а не дасканаласць валодання камунікацыйнага коду і «не сапсаваць вашую прыгожую мову сваімі памылкамі».

Па-другое, калі б ніхто не размаўляў па-беларуску, у Беларусі я б ужо памерла ад голаду, таму што я амаль ніколі не размаўляю ў вашай краіне на іншых мовах. Праўда такая, што фактычна ўсе беларусы маюць, прынамсі, пасіўнае разуменне беларускай мовы. Няважна, на якой мове яны размаўляюць у штодзённасці. Не размаўляць — не тое ж самае, як зусім не валодаць. У мяне не, такога пачуцця ніколі не ўзнікала. Я сяджу тут ужо пяты год, і таму падазраю, што ўжо не ўзнікне.

Затое ўзнікалі і кожны раз узнікаюць пачуцці адчаю, фрустрацыі і глыбокага суму, калі чую пытанне «а няўжо беларуская мова патрэбная ўвогуле?» і варыянты гэтага пытання. У тым ліку «а чаму ты выбрала менавіта беларускую?». Калі чую ад беларусаў — пагатоў засмучваюся: гэта сведчыць аб комплексах непатрэбнасці і непаўнавартасці, аб тым, што беларусы чакаюць добрага слоўца ад чужынца, бы вады ў пустыні, каб хоць задумацца, ці варта пачаць цаніць сваё. І пра мову, і пра літаратуру, і пра людзей, і пра тыя ж дранікі (якія, дарэчы, бясспрэчна смачныя!): пакуль не скажа нейкі кітаец ці амерыканец, ёсць нейкі страх самім цаніць. А дарма: Беларусь — цудоўная краіна, якая заслугоўвае, каб яе цанілі знутры.

Беларуская мова вельмі прыдатная: не толькі дазваляе зацікаўленаму чалавеку атрымаць доступ да пэўных культурных і сацыяльных колаў у Беларусі, у якія немагчыма патрапіць без ведання беларускай мовы, а яшчэ, скажу як славянскі філолаг, яна мае вельмі высокую прапедэўтычную вартасць. чалавеку, які ведае беларускую мову, будзе значна лягчэй разумець і нават вывучыць любую іншую славянскую, чым аднамоўнаму рускамоўнаму чалавеку. Да таго ж, цяперашні рынак патрабуе такіх здолнасцяў, якія адрозніваюць бізнесы (і людзей) ад сотняў іншых. Валоданне беларускай мовай заўжды будзе ісці ў плюс, а не ў мінус. Паўтаруся: час не страчаны.

— Усе мы памятаем паданне пра Вавiлонскую вежу. Як ты лiчыш, цi не раз’ядноўвае людзей шматмоўе? Цi не лепш было б, калi б усе размаўлялi на адной мове? I як ты лiчыш, цi зможа ангельская мова ў будучынi стаць такой адной/адзiнай мовай?

Паданні паданнямі, а сітуацыя, якая ў пытанні ілюструецца, — немагчымая з пункту гледжання лінгвістыкі. «Ці не лепш было б, калі б людзі навучыліся дыхаць пад вадой і будавалі свае гарады там?» Можа, лепш; можа, горш. Ніколі не даведаемся, і дыскусія будзе вечна заставацца на гіпатэтычным узроўні, бо такога проста быць не можа ў прынцыпе. Тое ж з мовамі.

Калі адыйдзем ад легенд і казак, то чаму існуюць розныя мовы? Чалавек мае сваё паходжанне ў маленькіх, нешматлюдных пасёлках Афрыкі, правільна? Чаму тады не захоўваў адну-адзіную мову? А цалкам верагодна, што першапачаткова і захоўваў, цягам некалькіх стагоддзяў. Гэта не відавочны працэс (можна параўноўваць лінгвістычны час з геалагічным, калі хочаце), але натуральныя мовы, якія распаўсюджаныя на дужа вялікай прасторы, з часам разбіваюцца на кавалкі. За пару тысяч гадоў, моўная мапа планеты Зямля будзе выглядаць зусім інакш, чым сёння. Людзі, якія жывуць вельмі далёка адзін ад аднога, атрымліваюць абсалютна адрозны жыццёвы досвед, бачаць зусім адрозныя версіі рэчаіснасці, якая патрабуюць, вядома ж, адрозных спосабаў апісання.

Чаму англійская ці іспанская мова маюць такую вялікую варыяцыю? Бо на іх размаўляюць людзі, якія трымаюцца абсалютна нават супрацьлеглых ладаў жыцця. Калі, назавем іх так, «вялікая» мова — маналітная, і амаль усе яе носьбіты размаўляюць аднолькава — гэта не вынік натуральных лінгвістычных працэсаў, а жорсткай моўнай палітыкі, і звычайна яны пратрымліваюцца вельмі мала часу (лінгвістычнага часу, разумеецца).

Наконт сусветнай камунікацыі і як яе зрабіць лягчэйшай, я, асабіста, бачу два варыянты:

Тэхналагічнае развіццё. Калі коратка, зрабіць так, каб сапраўднае, невіртуальнае жыццё было з субтытрамі.
Планавыя/штучныя мовы. Можа быць, вы чулі пра эсперанта. Гэта моўная сістэма, якую прыдумаў беластоцкі акуліст Людвік Заменгоф, з думкамі пра стварэнне ўніверсальнай мовы камунікацыі, якая будзе лёгкай для вывучэння і справядлівай для ўсіх яе карыстальнікаў. Я сама пачала яе вывучаць амаль два тыдні таму, магу пацвердзіць, што яна вельмі простая. Ведаеце, чым адрозніваецца задума сусветнай камунікацыі доктара Заменгофа ад звычайнага моўнага каланіялізму, які мы бачылі столькі разоў цягам гісторыі чалавецтва? Эсперанта, паводле філасофіі яе стварэння, не прадумана дзеля таго, каб замяніць іншыя мовы і знішчыць іх, а проста павінна стаць другой мовай пасля роднай мовы карыстальнікаў. Як казала раней, я рамантык і ідэаліст, і стаўлюся дужа лаяльна акурат да такой задумы.
— Колькi дзён таму ў iнтэрнэце з’явiлася iнфармацыя пра дэтэктыў, напicаны на трасянцы. Як ты ставiшся да такой гульнi, да такiх эксперыментаў з мовай?

Стаўлюся, адназначна, пазітыўна. Трасянка — вельмі цікавая інтэрлінгва. Яна — вынік кантакту паміж беларускай і рускай мовамі. Гэта суседнія мовы і, нават калі б сітуацыя была іншай і Беларусь была б цалкам беларускамоўная, у памежжы быў бы кантакт, была б усё адно інтэрферэнцыя. На так званым Spanglish выйшаў пераклад Кіхота, пішуць ужо арыгінальныя раманы ў ЗША. Чым жа нашая трасянка горшая? Я ўжо прачытала пару раздзелаў, і гэта выглядае дужа цікава з лінгвістычнага пункту гледжання — цікава аналізаваць, як аўтарка «рэгулярызавала» трасянку, як з правапісам справілася. Вядома ж, гэта не літаратурная норма, але наватарскія падыходы да літаратуры (ў тым ліку моўныя гульні) не толькі маюць права на існаванне — яны патрэбныя, і з’яўляюцца знакам таго, што гаворкі жывыя.

«Як бы Максім Багдановіч перадаў гэта, калі б быў іспанцам?»
— 14 лiстапада ты прыедзеш у Беларусь. З якой нагоды? Да сяброў цi па нейкiх сур’ёзных пытаннях?

З сябрамі, безумоўна, я сустрэнуся, але фармальна прыяжджаю на ІІ Міжнародную навуковую канферэнцыю «Беларуская мова, літаратура, культура і свет: праблемы рэпрэзентацыі», якая адбудзецца 15-16 лістапада ў Мінскім Дзяржаўным Лінгвістычным Універсітэце. Калі мой рэферат будзе пацверджаны, я раскажу пра праблематыку ўспрымання перакладаў Максіма Багдановіча ў Іспаніі.

— Што самае цяжкае для цябе ў перакладзе (як працэсе)? Чаму ты перакладала менавiта Максiма Багдановiча?

Для перакладу я стаўлю сабе дзве задачы: па-першае, злавіць «сутнасць» літаратурнага твору і адаптаваць яго (напрыклад: «як бы Максім Багдановіч перадаў гэтую мастацкую задуму, калі б ён быў іспанамоўным пісьменнікам?»). Па-другое, знайсці раўнавагу паміж формай і сэнсам. Трэба старацца захоўваць арыгінальную форму твораў, асабліва ў паэзіі, але няварта занадта моцна ахвяраваць метафары, вобразы, ані, пагатоў, сэнс вершаў. Самае цяжкае (але і самае цікавае), напэўна — калі трапляецца дасканалы прыклад так званых цвёрдых форм паэзіі. «Санет» Максіма Багдановіча я перакладала цэлыя дзве гадзіны, бо першыя дзве страфы задаюць пытанне метафарамі, а апошнія дзве — тлумачаць значэнне. Гэта дасканалы санет, і паводле формы, і паводле зместу, так што я імкнулася перакласці як мага бліжэй да арыгінальнага тэксту.

Добавлено: 12 Ноябрь 2018, 19:52:17— Якiх беларускiх аўтараў чытаеш? У тым лiку сучасных?

Скрытый текст (нажмите, чтобы показать/спрятать)

Я беларускі філолаг, так што чытаю ўсё, што трапляецца перад вачыма (у тым ліку найнавейшыя тэксты самага маладога пакалення беларускіх аўтараў). Цяпер знаходжуся ў Варшаве. У мяне навуковы стаж тут да снежня, на кафедры беларусістыкі Варшаўскага ўніверсітэта. Так выйшла, што захварэў прафесар беларускай літаратуры, і я замяняю яго на занятках: вяду гісторыю беларускай літаратуры ХІХ стагоддзя, 20-40-х гадоў ХХ стагоддзя і магістарскі семінар. З тае прычыны апошнім часам перачытвала разам з малодшымі курсамі многія класічныя творы: ад Каятана Марашэўскага да Якуба Коласа. З магістрантамі абмяркоўвалі новыя тэндэнцыі ў сучаснай беларускай прозе, размаўлялі пра магчымыя магістарскія дысертацыі: хтосьці цікавіцца Іванам Шамякіным, нехта задумваецца, ці не напісаць працу пра Людмілу Рублеўскую альбо Альгерда Бахарэвіча. Імкнуся заўжды быць у курсе літаратурных навін і не забываць пра асновы.

— Ты многа казала пра беларускую лiтаратуру, а як ты ставiшся да рускай лiтаратуры? Што падабаецца?

Шчыра скажу: не магу адарвацца ад гэтага пытання. Яно моцна мяне здзівіла. Я казала шмат пра беларускую літаратуру, бо я да яе належу, як літаратарка, ёй займаюся, як літаратуразнавец і… Ну, вы — беларускі партал і, натуральна, пра яе і спыталі. Чаму цяпер пытаеце пра рускую літаратуру? Чаму не пра літаратуру ЗША, ці пра кітайскую літаратуру, ці пра літаратуру на мове суахілі (шыкоўная мова, не прапускайце)? Адкуль такая ўпэўненасць, што я буду ведаць рускую літаратуру і мець нейкае сталўленне, пазітыўнае ці негатыўнае, да яе? Я да рускай літаратуры… Прабачце, якім бокам? Магла нешта чытаць, бо ўсё ж літаратурны задрот, а магла і ўвогуле не чытаць. Яна ў Іспаніі непапулярная абсалютна. Не ўсе ведаюць прозвішчы «Дастаеўскі» ці «Талстой», гэта ў народзе гучыць нават мудрагеліста. Не для вялікай аўдыторыі зусім. Спыталі б пра іспанскую літаратуру, я б прыдумала прыгожы адказ, бо ў школе ж чытала, сто адсоткаў. Даведаліся б, што пасля «Кіхота» і Лоркі ёсць жыццё. Я хоць неяк звязаная з гэтай літаратурай. А тут ніякіх сувязяў няма, не?

— Цi збiраешся ты выдаць яшчэ кнiгi? Як з натхненнем? На якiх мовах ты пiшаш?

Пішу толькі па-беларуску (прынамсі, на дадзеным этапе, так бы мовіць, творчасці), а друкавацца буду заўжды, пакуль не надакучу беларусаў і будуць прымаць мае тэксты. Ці да дня маёй смерці, калі пашанцуе. У мяне рыхтуецца зборнік, ён у дызайнера цяпер. Будзе называцца «Бяскрылле ў вялікім горадзе».

— Пра што гэтыя вершы? I на якой яны мове?

Натуральна, на беларускай. Гэта вершы за 2017 год і першую палову 2018 года. Пладавіты перыяд у творчасці, але цяжкі з чалавечага, жыццёвага пункту гледжання. У мяне быў вельмі кепскі год, поўны няпэўнасці, суму, самоты. Бяскрылле сімвалізуе якраз знямогу, якую я адчувала, але і тую надзею, якая намякае на тое, што крылы могуць зноў вырасці са спіны, што я магу ўзляцець зноў і дакрануцца да сонца, да шчасця, хоць на мімалётную, слаўную сэкунду.

— Як ты ставiшся да наўмыснага скажэння арыгiнальнага тэксту пры перакладзе дзеля, скажам, лепшага фанетычнага гучання?

У прозе, натуральна, такое недапушчальна, бо ў ёй пераважае сэнс, нарацыя (калі гэта наратыўны жанр). Пры перакладзе паэзіі заўжды губляюцца пэўныя клеткі значэння, некаторыя вобразы змяняюцца, бо лірычныя творы будаваныя і на фанетычных асаблівасцях мовы, на якой яны напісаныя, і гульні слоў: мілагучныя спалучэнні гукаў і агульная меладычнасць маюць аднолькавую вагу ў тэксце, як і яго сэнс. Мне здаецца, заўжды трэба імкнуцца знайсці нейкую раўнавагу.

— Колькi разоў ты была ў Беларусi? Цi ёсць у цябе любiмыя мясцiны тут?

Мне цяжка будзе палічыць, колькі разоў. Каля дзесяці, напэўна. Я люблю ўсё: і шэры праспект, і зялёны аграгарадок улетку, і стары Полацк, і пяшчотнае Гродна, і лес ля дарогі, і вечнае неба нада мной.

«Я заўжды застаюся моўным задротам»
— Што, акрамя моў, цябе натхняе ў жыццi? Чым займаешся ў вольны час, якiя ў цябе ёсць хобi?

Я, натуральна, заўжды застаюся моўным задротам, і гэта вялікая частка майго жыцця. Я б нават сказала, што мовы — непадзельная частка маёй ідэнтычнасці як асобы. Затое варта ўдакладніць, што я не прафесійны мовазнавец, а літаратуразнавец, і цяпер пішу дысертацыі па беларускай літаратуры, як раней узгадвала.

Адна з галоўных прычын, чаму я так люблю вывучаць розныя мовы — тое, што яны даюць доступ да розных культур, літаратур, светаўспрыманняў. З дзяцінства люблю кнігі, навучылася чытаць наперакор маме, якая хацела пачакаць да школы. Гэта, дарэчы, было дзякуючы кампутару, які стаяў у бацькавым пакоі ў дзевяностых: каб карыстацца ім, трэба было пісаць каманды ўручную, і я такім чынам вывучыла альфавіт. Верагодна, у тым ліку і таму, я дужа люблю кампутары, падабаецца вучыцца ўжываць новыя праграмы, абажаю кампутарныя гульні, асабліва ў жанрах graphic adventure, RPG, а таксама візуальныя навелы. Агулам, я лічу кампутарныя гульні новым літаратурным жанрам (вялікім жанрам, як паэзія, проза ці драматургія), гэта маё прафесійнае, літаратуразнаўчае меркаванне.

У сувязі з гэтым самым, і з сямейнымі асаблівасцямі, я дужа люблю кіно і сэрыялы. Мой бацька — апантанны кінаман, у каго стаяла вялізарная калекцыя фільмаў у фармаце VHS, іх было каля 2000 (цяпер іх больш, але амаль усе ўжо дыгіталізаваныя). Тата паказваў мне найлепшае, на яго думку, кіно, а потым мы пераселі і на сэрыялы. Мяркую, цяпер ідзе іх залатая эпоха, пастаянна выходзяць неверагодныя шматсэрыйныя аўдыявізуальныя творы.

Як вы ведаеце, я не толькі тэарэтычна займаюся літаратурай, а і практычна: вершы, апавяданні, літаратурныя пераклады, выступы і прэзентацыі, літаратурная крытыка, публікацыі. У мяне ёсць і свая асабістая калонка, якая выходзіць штомесяц, у часопісе «Маладосць». Я ўжо два гады пішу гэтыя тэксты, ганаруся тым, што мне далі голас, каб выказвацца ў важных для мяне пытаннях.

У дадатку да таго, у мяне яшчэ дзесяцігадовая музычная адукацыя. Я скончыла музычную школу, граю на піяніна, крыху на скрыпцы і на гітары, спяваю. Вось вам цікавостка: калі вучылася ў Варшаўскім універсітэце на магістратуры, я ўзяла сабе факультатыўны прадмет па традыцыйных спевах Падляшша, навучылася спяваць фальклорныя песні з таго рэгіёну. Музыка — мая другая жарсць, пасля філалагічных навук. У мяне былі нават заняткі па джазу, люблю пісаць свае музычныя творы, аранжыроўкі, выступаць на канцэртах, калі магу. Абажаю музычны аналіз: у мяне дасканалы слых (ад таго ж бацькі і дастаўся), і я амаль заўжды аналізую музыку на ходзе, калі слухаю. Для мяне гэта суцэльная эстэтычная асалода.

Дарэчы, ці я казала, што я — аматарка футбола? Ні ў якім разе не эксперт, але глядзець на прыгожую гульню люблю, за міжнарожнымі першынствамі амаль заўжды сачу. У Беларусі заўзею за клуб «Старт» (ён жа «ФК Орша», гуляе ў першай лізе), напісала ім новы гімн, музыку і тэкст па-беларуску.

— Цi быў у цябе калi-небудзь хлопец-беларус? Калi так, то якiя адрозненнi памiж iспанскiмi i беларускiмi мужчынамi? Цi «ўсе аднолькавыя»?:-)

Вы так і не пыталіся, ці быў у мяне хлопец-іспанец. Не было, так што не магу адрозніваць. Да таго ж, кожны чалавек унікальны, без уліку нацыянальнасці. Гэта апошняе пытанне, якое мяне магло б хваляваць, калі б я шукала сабе хлопца. «Усе аднолькавыя» — сэксістоўнае і крыўднае для мужчын абагульненне. Кожны з iх у першую чаргу чалавек. Асоба. Са сваім жыццёвым шляхам, комплексамі, перажываннямі і дасягненнямі, са сваёй складанай і шматграннай гісторыяй.

Яшчэ мушу сказаць, што пытанне пахне, зноў жа, комплексамі. «Трэба параўноўваць беларускіх мужчын з іншымі, даведацца, у чым нашыя лепшыя. Напэўна, гэтыя еўрапейскія талерасты не адчыняюць дзверы перад жанчынамі, давайце бамбіць беларусам гэтым, каб яны адчувалі сябе лепш». Выбачайце, але я не гуляю ў гульню нацыянальных стэрэатыпаў. Кожны чалавек — космас, і сусвет ствараецца з перасячэння гэтых космасаў між сабой. Кожная сустрэча — асаблівая і каштоўная тым, што яна ўнікальная, няважна, якога колеру скура чалавека, на якой мове ён размаўляе, і мужчына гэта, ці жанчына.

— А цi шмат у цябе сяброў сярод беларусаў?

Мяркую, што многа сяброў не бывае — нячаста можна дапускаць чалавека настолькі блізка да сэрца, каб называць яго «сябрам». Затое магу сказаць, што некаторыя з маіх найлепшых сяброў — з Беларусі, і што добрых знаёмых у Беларусі маю безліч. Мне пашанцавала.

— Якiя ў цябе мары?

Многія, ды самыя розныя, бо я рамантык і ідэаліст. Галоўная — каб мы ўсе навучыліся бачыць у чалавеку чалавека, нягледзячы на індывідуальныя асаблівасці кожнага.

[vetka 6]

Анхела Эспiноса: «Каб пачаць цаніць сваё, беларусам патрэбны добрыя словы ад чужынца»

Я русский. От меня добрые слова подойдут? А можно сначала посмотреть на Анхелу Эспиносу? Будем-ли знакомиться, позже решим.

[лукич_кирпич]

Анхела Эспiноса: «Каб пачаць цаніць сваё, беларусам патрэбны добрыя словы ад чужынца»

Я русский. От меня добрые слова подойдут? А можно сначала посмотреть на Анхелу Эспиносу? Будем-ли знакомиться, позже решим.

Какой вы русский, если  в паспорте не указана национальность? Могу выдать себя за якута или француза. Проверить невозможно. Очень удобно мимикрировать. 

[redbird]

Нармальная цётка і вершы харошыя.
Паварушыла Багдановіча, дык кажуць, новыя вершы знайшліся.
Аднак, па рускай літаратуры я з ёй не згодная. Традыцыя рускай літаратуры - духоўнасць, рэдкая ў сусветным масштабе.

[паляўнічы на пярэвараценя]

Пан сахі і касы

Экстрапаляцыя ідэалогіі заходнерусізму, як і іншых вялікадзяржаўных канцэпцый, на гуманітарныя навукі была жорсткім цэнзурным патрабаваннем для даследчыкаў гісторыі, мясцовай этнаграфіі, вусна-паэтычнай творчасці. Як ні дзіўна, падобная формула захоўвалася на працягу многіх дзесяцігоддзяў, у тым ліку і ў савецкую эпоху.

Але ад «афіцыйна-цэнзурнага» вобразу беларуса адрозніваюцца краязнаўчыя нататкі тых, хто жыў сярод народа і меў магчымасць непасрэдна назіраць паўсядзённы побыт жыхароў, працоўны і святочны рытм жыцця, паводзіны ў розных жыццёвых сітуацыях, духоўныя памкненні, інтарэсы, звычаі. Іван Эрэміч бачыў у экзатычных абразках Палесся, у немудрагелістым і практычна вывераным ладзе жыцця беларуса-палешука, як і ў спосабах уладкавання культурнага асяродку, манеры апранацца і інш., рацыянальны кансерватызм і мэтазгоднасць, адвечную гармонію мясцовых жыхароў і прыроды. «Стагоддзі праляцелі над імі, амаль не закрануўшы іх сваім разбуральным крылом. І ў вядзенні дамашняй гаспадаркі, і ў будаўніцтве хаты, і ў мове, і нават у правах і звычаях — усё ідзе так, як гэта было ў часы дахрысціянскія».

Аўтар з цеплынёй узнаўляе духоўны склад палешука, надзяляе яго лепшымі маральнымі якасцямі. «Паляшук, — піша ён, — істота даволі добрая, адкрытая, паслухмяная, удзячная, цнатлівая, цярплівая, працалюбівая. Паляшук вельмі рэдка наносіць крыўду, яшчэ радзей помніць яе… Ён падзеліцца з бедным апошнім кавалкам свайго чорнага хлеба… У выпадку цяжкасці жыццёвай ношы, вы не пачуеце ад палешука ні папрокаў, ні стогнаў. Цярплівасць, з якой ён нясе крыж свой, унікальная… Працавітасці палескага прасталюдзіна нельга не надзівіцца. Ён працуе не толькі з ранку да вечара, але і раніцай, і вечарам, і нават уначы».

Нават дзіўна, што праца І. Эрэміча была надрукавана ў часопісе «Вестник Западной России» (1867), які зусім не славіўся дэмакратычнымі традыцыямі.

Не менш пераканаўча і праўдзіва, хоць і з прыязным гумарам, падае замалёўкі этнаграфічнага тыпу беларусаў-літвінаў, карэнных жыхароў міжрэчча Сожа і Дзясны, Марына Косіч. Яна звяртае ўвагу на багацце і непаўторную архаіку вусна-паэтычнай творчасці, народны характар і этнічную псіхалогію, пластычнасць і вобразнасць мыслення, адаптацыю да існуючай этнасацыяльнай рэчаіснасці. «Літвін, — піша яна, — з выгляду непаваротлівы, рухі яго замаруджаны, ходзіць, «як пень праз калоду», непрадпрымальны, бестурботны, аднак пры неабходнасці працуе шмат для свайго пражытку. А як толькі міне крайняя патрэба, заўсёды лічыць за лепшае пагуляць, чым шукаць заробкаў». Аднак жа на падзёншчыне, заўважае Косіч, літвін робіць «абы як, цяп-ляп», «робе і паглядае, як вол з-пад ярма; цюкне разоў паўдзісятка, ды барджэй люльку ў зубы».

Шмат увагі яна надае звычаям і абрадам, дапасаваным да каляндарных свят, народным песням і аўтэнтычным мясцовым гаворкам. «Змусьце беларускую жанчыну, — піша яна, — расказаць што-небудзь, услухайцеся ў гэтую мову, і вы знойдзеце ў ёй своеасаблівую мяккасць і лёгкасць гукавых спалучэнняў».

Аналагічныя характарыстыкі беларусаў мы сустракаем у П. Баброўскага, М. Без-Карніловіча, М. Дамантовіча, Р. Эркерта і іншых расійскіх аўтараў. М. Дамантовіч вылучаў чарнігаўскага літвіна ў асобы этнаграфічны тып, што складае «супрацьлегласць стэпавіку», жыхару паўднёвай часткі губерні. Ён адзначае незвычайную вынослівасць мясцовага літвіна ў экстрэмальных сітуацыях, кемлівасць, хітрасць, мудрагелістасць у адказах, суровасць і «апатычную бестурботнасць».

Мінула паўтара стагоддзя — час немалы нават па гістарычных мерках, аднак цяпер з вуснаў расійскіх палітычных і культурных дзеячаў зноў гучаць словы пра ўкраінцаў, беларусаў і расіян як адзін народ, нібыта гістарычна з’яднаны навекі — тэзы, што не адпавядала навуковым крытэрам нацыянальнай ідэнтыфікацыі яшчэ стагоддзі таму.

[redbird]

Я болей чакаю і шукаю інфармацыі пра Паўла Шпілеўскага, ягоную біяграфію, бібліяграфію (перапіску), лёс і абставіны смерці.
Удзячная буду вечна.

[Чеслав Дембицкий]

При голосовании родителей первоклассников в гомельской школе №5 129 из 130 высказались за русский язык обучения (https://news.Тут/society/615452.html). Один сьвядомы бомбанул и решил пойти в суд. Суд послал его в попу, ибо змагар имеет право отдать ребёнка в гимназию №36 - это единственное учреждение образования Гомеля, где есть беларускамоўныя классы. Хочешь - пожалуйста. Создавать отдельный класс из одного человека, отгораживать ребёнка от коллектива, делать дитё изгоем, напрягать преподавателей и платить им надбавки, то есть тратить бюджетные средства нецелесообразно, никто не собирается.

Но больше всего мне понравились цифры, озвученные в суде. Представитель отдела образования зачитала статистику, согласно которой в Гомеле с населением около 500 тыс. человек работают три белорусских класса в гимназии № 36, там обучаются 62 ребенка, из них 22 — в первом классе. Всего в Гомеле в этом году созданы 324 первых класса, в которых обучается около 6 тыс. школьников.

То есть во втором по величине городе Беларуси (по населению - как Лион, Гаага или Ливерпуль) сьвядомыми оказались 0,36% родителей. Все возможности для того, чтобы сформировать беларускамоўныя клясы, есть - были бы желающие (речь не идёт про одного городского сумасшедшего, набирайте 20-30 человек - будет вам "кляс", только не соберёте ведь ).

Итого, что имеем?

 В начале XX века белорусы, по версии нашаніўцаў, "несьвядомыя", "зракаюцца мовы". В 1917 году на съездах белорусы всячески высказываются за русский язык и против введения в делопроизводство мовы, в том числе по причине того, что эта мова непонятна населению. Сьвядомыя бомбят, белорусы снова "несьвядомыя", "тупыя", ничего не понимают, не хотят на "роднай мове" размаўляць.

 1920-е годы, "белорусизация". Народ массово протестует против этой пагубной политики. Беларускія газэты рабочие и крестьяне не выписывают, даже члены партии и комсомольские активисты саботируют курс собственных верхов.

 Навязывание и вдалбывание мовы в 1920-1930-х ни к чему не приводит, и в 1950-х власть ослабляет хватку. Родителям разрешают выбирать язык обучения своих детей, русский язык постепенно допускается наравне с мовой в прессу, госорганы, на вывесках, дают больше свободы книжным магазинам (те, исходя из спроса, активно толкают русскоязычную литературу, а не ненужную людям беларускамоўную складскую макулатуру). В 1970-х Беларусь уже русскоязычная республика (правда, беларускамоўнасьць всё равно поддерживается сверху искусственно).

 1990-е. СССР распался, Беларусь получила независимость, но змагаров народ прокатил на своём шершавом. К власти пришёл Лукашенко, который О УЖАС просто не стал навязывать мову. Хочешь класс? Собирай группу. Хочешь читать беларускамоўную газэту? Покупай в киоске. Хочешь писать "звароты" на мове? Пиши. Только не надо пихать повсюду свою лицьвинскасьць, как пидоры свою ЛГБТшность или веганы свой образ жизни. И это для сьвядомых самое страшное. В концлагере навязать мову... нет, не могу сказать, что можно - можно попытаться, но вряд ли придешь к успеху. А вот в свободном обществе хер тебе прилетит в зубы.

Исходя из вышесказанного, только один вопрос: может что-то не так с мовой, а не с белорусами? Может, пора перестать называть "роднай" мову, которую народ таковой не считает. Моя мама-белоруска говорила на русском, моя бабушка - на белорусском наречии, которое сьвядомыя пренебрежительно называют "трасянкой" ("помесь русского с белорусским", угу, прям как помесь немецкого с саксонским и польского с мазурским), моя прабабушка - на точно такой же "трасянке". Но они НИКОГДА не говорили на мове, не использовали синтез полонизмов, идишизмов и заскорузлых диалектизмов. Литературная русская речь была для них ближе, чем то, что сваяли на коленке змагары в начале XX века. И история это доказала со всей наглядностью.

[redbird]

Оў, Чэд.
1.На сённяшні час і дзень сучасная сярэдняя школа страціла ўплыў і аўтарытэт, які мела раней, а для гэтага былі і ёсць вельмі аб'ектыўныя прычыны. Адукацыя змянілася назаўжды.
2.На сённяшні час і дзень няма патрэбы на беларускамоўныя класікі ў школках. Ёсць патрэба на адзіную беларускую гімназію, з цэнтрам у Мінску і філіяламі ў гарадах, і вяшчаннем праз сеціва ў вёскі. Яна не мусіць быць шматлікаю вучнямі, замілаванаю і папулярнаю, але яна папулярнаю гарантавана будзе. Гэта будзе.
3.На сённяшні час і дзень, амаль усё цікавае, таленавітае і здольнае да развіцця ў Беларусі і ў беларускім замежжы існуе ў беларускамоўным сегменце.  А менавіта ў культуры і адукацыі.
4.Адукацыя і культура - два кані беларускай нацыянальнай ідэі. Трэці конь сакрэтны.

[Чеслав Дембицкий]

Адукацыя і культура - два кані беларускай нацыянальнай ідэі. Трэці конь сакрэтны.

Ніякі ён не сакрэтны.

Сакрэтная частка беларускай нацыянальнай ідэі - гэта тое, што "беларусаў" з рускага народу зрабілі бальшавікі, каб раз'яднаць рускі народ і аслабіць Расію.

[vetka 6]

каб раз'яднаць рускі народ і аслабіць Расію.

большевикам нужна была дружба народов. А где этих народов набрать-то было? Туркменбаши в своей Альма-матер прямо сказал: "Мы жили в первобытно-общинном строе. Вы нас хотели затащить в социализм. Так не бывает. Каждый народ должен пройти все стадии развития. Поэтому я сейчас строю еодализм." Вот и решили разделить русских на несколько разных народов. На Украине строил "великий украинский народ" небезызвестный Лазарь Моисеевич Каганович. Да-да. А вы думали какой-нибудь Пердунишко? В Харькове, Киеве, Херсоне итд, было запрещено брать на работу даже уборщиц, если они не говорили на волынском наречии - "страшной мове".

[Чеслав Дембицкий]

В Харькове, Киеве, Херсоне итд, было запрещено брать на работу даже уборщиц, если они не говорили на волынском наречии - "страшной мове".

Рускі Харьків прыядналі да УССР так жа, як рускія Віцебск, Магілёў і Гомель таксама прыядналі да БССР у 1924,1926 гадах...
Гэта прывяло да грамадзянскай вайны ў Украіне у 2014 годзе...
Добра, што Беларусія не ваюе з Расіяй і польскія крэсавякі з Гродна ня едуць абстрэльваць Гомель, як едуць украінскія бандэраўцы з Львова абстрэльваць Данецк...

[redbird]

Русахвобішча лютыя.
Навошта такую харошую старонку скасавалі, таўкачы.

Добавлено: 21 Ноябрь 2018, 00:13:32Я не магу любіць Расею нароўні з рускімі, бо я панурая дзікая злапомная беларуска. Аднак з усялякіх замежнікаў расейцы мне найбольш падабаюцца, бо яны супрацьлегла вясёлыя, дзівосна лёккія і безбаязныя. Гэта адзіная нацыя, якая не лякаецца жахлівых беларусаў і ўмее іх не крыўдзіць звыш меры. Так зразумела?