следующая тема »

[15 Август 2025, 06:21:56]

Новости, реклама:

[15 Август 2025, 06:21:56]

Новости, реклама:

[litwin]

Аляхновіч, Францішак (псеўд. Юры Монвід і інш.; 9 сакавіка 1883, Вільня – 3 сакавіка 1944) — драматург, тэатральны дзяяч, публіцыст, празаік.

"Увесну 1919 году вяртаецца ў Вільню разам з Савецкімі ўладамі. Выдае газэту «Беларускае жыцьцё». Спрабуе арганізаваць тэатар. Увосені 1919 году зноў пераяжджае ў Менск. Польскае войска стаіць тым часам на рацэ Бярэзані. Быў дырэктарам і рэжысэрам Беларускага тэатру, які фундаваўся польскімі ўладамі. Піша п'есу «Цені». Дапісвае купалаўскую «Паўлінку» — дадаўшы трэці акт «Заручыны Паўлінкі». Разам з палякамі ў ліпені 1920 ад'яжджае ў Вільню. У гэтым годзе піша п'есы «Птушынае шчасьце», «Няскончаная драма». Спрабуе арганізаваць беларускі тэатар. У 1921 годзе Аляхновіч — адзін з заснавальнікаў «Таварыства Беларускай Школы».
У 1921 – 1923 гадах рэдагаваў газэту «Беларускі звон». У 1922 годзе выдае п'есу «Шчасьлівы муж».
У 1923 — камэдыю «Пан Міністар». У 1924 годзе выдаў кнігу «Беларускі тэатар». У 1925 годзе дадае да ранейшае драмы «Манькагодзе 2 акты і называе яе «Дрыгвагодзе. (Гэта яго 17-я п'еса).
У лістападзе 1926 году прыяжджае у Менск на Акадэмічную канфэрэнцыю па рэформе беларускага правапісу. Вырашае застацца ў БССР. Працаваў літаратурным кіраўніком у адкрытым БДТ-2 у Віцебску.
Францішка Аляхновіча арыштоўваюць 1 студзеня 1927 году па абвінавачваньню у супрацоўніцтве з польскай выведкай і прыналежнасьці да контррэвалюцыйнай арганізацыі. У Маскве яго завочна асуджваюць да 10 год. Трапляе на Салаўкі.
Літаратар адсядзеў амаль 7 год. 6 верасьня 1933 году дзякуючы сваякам яго абменьваюць на вязьня польскай турмы Браніслава Тарашкевіча. Пасьля вяртаньня ў Вільню напісаў успаміны пра знаходжаньне ў савецкіх лягерах «У кіпцюрох ГПУ». Твор упершыню надрукаваны ў польскай віленскай газэце «S[ch322]owo». Расейскі пераклад успамінаў апублікавала парыская газэта «Возрождение». У 1935 годзе у Вільні ўспаміны выйшлі асобнай кнігай на польскай мове пад назвай «Siedem lat w szponach G.P.U.». У 1937 годзе у Варшаве выдадзены яшчэ адзін польскі варыянт кнігі пад назвай «Prawda o Sowietach». Твор перакладаўся на італьянскую мову («La verita sulla Russia Bolscevica») і на партугальскую ў Бразыліі («Sete annos nas garras sovieticas»). Украінскі пераклад друкавала газэта «Діло», рэдакцыя якой затым выпусьціла ўспаміны асобнай кнігай «7 літ на Соловках». За колькі год выходзіць шматлікія пераклады па ўсім сьвеце. Толькі на прыканцы 1937 году аўтар здолеў выдаць кнігу на беларускай мове сваім коштам."

http://be-x-old.wikipedia.org/wiki/Францішак_Аляхновіч