В 16 веке да. Тут и поправлять нечего.
А, начиная с 1630-х, картина постепенно начинает меняться. Думаю, что в 18 веке на беларускай мове суды уже очень редко работали даже на Беларуси, за исключением, может быть, Могилева и других восточных окраин ВКЛ.
Как так случилось? Такую музыку заказывала власть. Смотрим коллекцию Статутов нашей национальной библиотеки: та же виленская типография Мамоничей, которая издала на старобелорусском Статут 1588 года, уже в 1619 году переиздает его на польском языке. Но, думаю, это уже второе издание на польском, просто нет более раннего в коллекции националки, оно было в 1614 или 1616. Далее - варшавское издание королевского печатника П. Элерта (1648) естественно на польском, и вновь виленские переиздания на польском, подготовленные иезуитской академией (1744, 1786). И это еще не все польские издания Статута, которые существовали. Сам же статут 1588 года на старобелорусском в оригинале на территории Беларуси сохранился в единственном экземпляре в могилевском музее, в националке его нет, выходит, там одни только польские издания, что само по себе показательно и красноречиво свидетельствует о реальном положении дел на нашей земле, ну и на Литве в тот период.
Ій-яй-яй.... што ты кажаш...
Спрачацца можна колькі заўгодна, але лепш дамо слова
летувіскаму даследчыку, які на працягу больш за трыццаь год вывучаў Літоўскія судзебнічкі... і яго аўтарытэтным высновам наконт мовы Grand Duche le Lithuanie (Вялікага княства Літоўскага):
"
Больш трыццаці гадоў працуючы са шматлікімі копіямі Літоўскіх Статутаў і з яшчэ больш аб’ёмнымі тэкстамі Літоўскай Метрыкі (каля 600 тамоў), прыйшоў да цвёрдага пераканання, што ўсе яны напісаныя на старабеларускай мове..."
""Усе гэтыя старажытныя крыніцы – Статуты, ЛМ, рукапісныя тэксты кітабаў, а таксама летапісы XIV–XVI стагоддзяў, перадвызначылі тое, што ў шматтомным акадэмічным выданні ПЛС яго мова канчаткова вызначаецца толькі як старабеларуская.
Ясны пень, што Статуты ВКЛ 1588 года перакладаліся на іншыя мовы... у XVII—XIX стагоддзях перакладаўся на
польскую, лацінскую, украінскую, нямецкую, францускую і расейскую мовы... але гэта ўжо ажно праз 100 і больш гадоў пасля выдання на беларускай мове...
Дарэы, Літоўскі Статут 1588 года на старабеларускай мове (паўторныя) выданні: каля 1592—1593 і каля 1600, абодва з выхадной датай «1588». У 1648 Статут на польскай мове надрукаваў у Варшаве каралеўскі друкар П. Элерт.
Апошні раз Літоўскі Статут 1588 года перавыдаваўся на
старабеларускай мове у Маскве ў 1854 годзе...
Ну, а тое, што Літоўскія дакументы часцяком нішчыліся, часцяком вывозіліся... і дагэтуль крыюцца недзе ў запасніках Варшавы, Вільні, Масквы і Пецярбурга... ды і па ўсяму свету...
Я ўжо маўчу, што іх нават і не збіраюцца вяртаць, а шматлікія з іх нават і не паказваюць навукоўцам...
Цяперыча адносна Літоўскай Метрыкі...
Большая частка кніг Літоўскай метрыкі захоўваецца сёння ў Расійскім Дзяржаўным Архіве Старажытных Актаў у Маскве, асобныя кнігі ёсць таксама ў Галоўным архіве старажытных актаў (Archiwum Główne Akt Dawnych) у Варшаве і іншых месцах...
Кароча, беларуская мова была дзяржаўнай мовай ВКЛ... і нават для зямель прыслухаючых...
..
: 1 Все Вниз